Bảo hiểm y tế tự nguyện là một hình thức tham gia bảo hiểm giúp người tham gia có thể được hưởng các quyền lợi về chăm sóc sức khỏe và khám chữa bệnh BHYT. Vậy BHYT tự nguyện là gì? Quyền lợi và thủ tục đăng ký như nào? Tất cả sẽ đưuọc EBH chia sẻ trong bài viết dưới đây.

BHYT tự nguyện là một hình thức tham gia Bảo hiểm y tế

1. Bảo hiểm y tế tự nguyện là gì?

Bảo hiểm y tế tự nguyện là một hình thức bảo hiểm do Nhà nước cung cấp để hỗ trợ người dân về chi phí khám chữa bệnh khi ốm đau hoặc tai nạn.

Người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) tự nguyện phải đóng phí bảo hiểm theo mức quy định và được hưởng các quyền lợi khi khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế có hợp đồng với quỹ bảo hiểm y tế.

BHYT tự nguyện không bắt buộc, nhưng được khuyến khích cho những người không thuộc diện tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc, như nông dân, công nhân, người làm việc tự do, người nghèo, người cận nghèo, người dân tộc thiểu số,...

1.1 Quyền lợi của BHYT tự nguyện là gì?

Các quyền lợi của bảo hiểm y tế tự nguyện bao gồm:

1) Được khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế có hợp đồng với quỹ bảo hiểm y tế theo tuyến đúng quy định.

2) Được hưởng mức chi trả chi phí khám chữa bệnh từ quỹ BHYT theo mức quy định.

Theo Nghị định 146/2018/NĐ-CP, mức hưởng BHYT tự nguyện là 80% chi phí khám chữa bệnh trong phạm vi được hưởng BHYT. Điều này có nghĩa là người tham gia BHYT tự nguyện phải tự chịu 20% chi phí khám chữa bệnh, trừ trường hợp được miễn, giảm hoặc hỗ trợ theo quy định của pháp luật.

3) Được cấp thẻ bảo hiểm y tế có ký hiệu số 3, thời hạn sử dụng là 12 tháng kể từ ngày đóng phí BHYT.

4) Được tham gia bảo hiểm y tế theo hình thức hộ gia đình hoặc cá nhân.

5) Được tham gia BHYT tự nguyện bất cứ lúc nào trong năm.

1.2 Đối tượng tham gia BHYT tự nguyện là ai?

Đối tượng tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện là những người không thuộc đối tượng tham gia BHYT bắt buộc và trên 6 tuổi. Cụ thể, đối tượng tham gia BHYT tự nguyện bao gồm các đối tượng sau:

- Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, ấp, bản, sóc, làng, tổ dân phố, khu, khu phố;

- Người lao động giúp việc gia đình;

- Người tham gia các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không hưởng tiền lương;

- Xã viên không hưởng tiền lương, tiền công làm việc trong hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã;

- Người nghèo, người cận nghèo, người dân tộc thiểu số, người có công với cách mạng, người chăm sóc người có công với cách mạng, người khuyết tật, người cao tuổi, trẻ em trên 6 tuổi, phụ nữ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn;

- Người tham gia các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức xã hội, các tổ chức chuyên môn, các tổ chức kinh tế, các tổ chức khác;

- Người làm việc tự do, người làm việc không theo hợp đồng lao động, người làm việc theo hợp đồng lao động ngắn hạn, người làm việc theo hợp đồng lao động không đầy đủ thời gian;

- Người nước ngoài làm việc, sinh sống tại Việt Nam;

- Người Việt Nam làm việc, sinh sống ở nước ngoài;

- Người Việt Nam có quốc tịch nước ngoài làm việc, sinh sống tại Việt Nam;

- Người Việt Nam có quốc tịch nước ngoài làm việc, sinh sống ở nước ngoài;

- Người Việt Nam không có quốc tịch làm việc, sinh sống tại Việt Nam;

- Người Việt Nam không có quốc tịch làm việc, sinh sống ở nước ngoài;

- Người không có quốc tịch làm việc, sinh sống tại Việt Nam.

Hướng dẫn đăng ký tham gia BHYT tự nguyện

2. Làm thế nào để đăng ký Bảo hiểm y tế tự nguyện?

Để đăng ký bảo hiểm y tế tự nguyện, bạn cần thực hiện thủ tục mua bảo hiểm y tế tự nguyện theo các bước sau:

Bước 1: Xác định tổ chức dịch vụ thu (điểm/ đại lý thu) BHYT tự nguyện và cơ sở y tế bạn ban đầu sẽ khám chữa bệnh.

Bạn có thể tìm kiếm thông tin về các địa điểm này trên trang web của Bảo hiểm xã hội Việt Nam hoặc liên hệ với cơ quan bảo hiểm xã hội nơi bạn cư trú.

Bước 2: Đến tại tổ chức dịch vụ thu đã xác định để làm thủ tục mua bảo hiểm y tế. Bạn cần xuất trình thẻ căn cước công dân để đối chiếu thông tin. Bạn có thể sử dụng hình ảnh thẻ CCCD trên VNeID để xuất trình.

Bạn cũng cần kê khai đầy đủ thông tin vào Tờ khai tham gia BHYT theo mẫu TK1-TS mới nhất theo biểu mẫu của cơ quan BHXH Việt Nam.

Bạn có thể tải mẫu này trên trang web của Bảo hiểm xã hội Việt Nam hoặc nhận trực tiếp tại tổ chức dịch vụ thu.

Bước 3: Nộp hồ sơ, giấy tờ và đóng tiền tham gia BHYT tự nguyện theo quy định.

Bạn có thể đóng tiền bằng tiền mặt, chuyển khoản hoặc thanh toán trực tuyến. Bạn cũng cần chọn cơ sở y tế nơi khám chữa bệnh ban đầu khi cần thiết.

Bước 4: Nhận giấy hẹn trả kết quả, căn cứ thời hạn trên giấy hẹn để đến nhận thẻ BHYT.

Thẻ BHYT có thời hạn sử dụng là 12 tháng kể từ ngày đóng phí BHYT. Bạn cần mang theo giấy hẹn và thẻ căn cước công dân để nhận thẻ.

Ngoài ra, bạn cũng có thể đăng ký mua BHYT tự nguyện trực tuyến trên Cổng Dịch vụ công quốc gia nếu bạn chỉ tham gia BHYT hoặc thuộc nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng. Bạn cần có tài khoản trên Cổng Dịch vụ công quốc gia và thực hiện các bước sau:

Bước 1: Truy cập Cổng Dịch vụ công quốc gia và đăng nhập tài khoản của cá nhân.

Bước 2: Tại ô Tìm kiếm nhập “Đăng ký đóng, cấp thẻ bảo hiểm y tế đối với người chỉ tham gia bảo hiểm y tế” và chọn “Danh sách dịch vụ công” sau đó bạn chọn “Nộp trực tuyến”.

Bước 3: Kê khai thông tin cá nhân và các thành viên trong hộ gia đình theo hướng dẫn của hệ thống. Hệ thống sẽ tự động kiểm tra, đối chiếu thông tin và xác định đối tượng, mức đóng, cơ sở y tế ban đầu và cơ quan bảo hiểm xã hội quản lý.

Bước 4: Thanh toán phí BHYT trực tuyến qua các kênh thanh toán được liên kết với Cổng Dịch vụ công quốc gia.

Bước 5: Nhận thẻ BHYT qua đường bưu điện hoặc đến cơ quan BHXH nơi cư trú để nhận thẻ.

Mức đóng BHYT tự nguyện là do người tham gia tự chọn

2.1 Mức đóng BHYT tự nguyện năm 2023

Mức đóng bảo hiểm y tế tự nguyện là mức đóng khi người dân tự chọn tham gia bảo hiểm y tế theo hình thức cá nhân hoặc hộ gia đình.

Mức đóng BHYT tự nguyện năm 2023 được áp dụng theo Điểm e Khoản 1 Điều 7 của Nghị định 146/2018/NĐ-CP như sau:

- Người thứ 1 đóng bằng 4,5% mức lương cơ sở.

- Người thứ 2 đóng bằng 70% mức đóng của người thứ 1, tương ứng mức đóng bằng 3,15% mức lương cơ sở.

- Người thứ 3 đóng bằng 60% mức đóng của người thứ 1, tương ứng mức đóng bằng 2,7% mức lương cơ sở.

- Người thứ 4 đóng bằng 50% mức đóng của người thứ 1, tương ứng mức đóng bằng 2,25% mức lương cơ sở.

- Từ người thứ 5 trở đi đóng bằng 40% mức đóng của người thứ 1, tương ứng mức đóng bằng 1,8% mức lương cơ sở.

Từ ngày 01/7/2023 mức lương cơ sở tăng lên mức là 1.800.000 đồng. Thời điểm hiện tại mức đóng BHYT tự nguyện năm 2023 như sau: 

Bảng mức đóng BHYT tự nguyện sau ngày 01/7/2023

Việc giảm trừ mức đóng BHYT hộ gia đình trên chỉ được áp dụng khi các thành viên trong hộ cùng tham gia trong năm tài chính.

Đối với cá nhân tham gia BHYT tế tự nguyện sẽ được xem là đối tượng tham gia BHYT theo diện hộ gia đình được quy định tại Điều 5 của Nghị định 146/2018/NĐ-CP.

2.1.1 Phương thức đóng BHYT tự nguyện

Các phương thức đóng BHYT tự nguyện là các cách mà người dân có thể lựa chọn để đóng phí BHYT hàng năm để được hưởng các quyền lợi khi khám chữa bệnh. Có 6 hình thức đóng BHYT tự nguyện như sau:

1) Đóng hàng tháng: Người tham gia đóng tiền bất kỳ ngày nào trong tháng.

2) Đóng 3 tháng một lần: Người tham gia đóng tiền bất kỳ ngày nào trong 3 tháng.

3) Đóng 6 tháng một lần: Người tham gia đóng tiền bất kỳ ngày nào trong 4 tháng đầu tiên.

4) Đóng 12 tháng một lần: Người tham gia đóng tiền bất kỳ ngày nào trong 7 tháng đầu tiên.

5) Đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần: Người tham gia đóng tiền một lần cho nhiều năm liên tiếp, tối đa là 5 năm.

6) Đóng trực tuyến qua Cổng Dịch vụ công quốc gia: Người tham gia đăng ký và thanh toán phí BHYT trực tuyến qua các kênh thanh toán được liên kết với Cổng Dịch vụ công quốc gia.

Trên đây là những chia sẻ từ Bảo hiểm xã hội điện tử EBH về Bảo hiểm y tế tự nguyện. EBH hy vọng có thể mang lại cho bạn những thông tin hữu ích. Nếu bạn đọc có thắc mắc xin vui lòng liên hệ EBH hoặc bạn cũng có thể liên hệ trực tiếp đến tổng đài chăm sóc khách hàng của BHXH Việt Nam 1900 9068 (1000 đồng/phút) để được hỗ trợ.

Tài Phạm - EBH