Người lao động có 2 sổ bảo hiểm xã hội phải làm sao? là thắc mắc của rất nhiều người. Trường hợp này, không ít lao động gặp rắc rối, mất quyền lợi khi tham gia BHXH mà không biết phải làm thế nào. Dưới đây, eBH sẽ tháo gỡ những vướng mắc và đưa ra phương hướng giải quyết.

Theo quy định của Luật BHXH, người lao động có 2 sổ bảo hiểm xã hội phải làm sao?

1. Người lao động có được sở hữu 2 sổ bảo hiểm xã hội hay không?

Theo Quyết định 595/QĐ-BHXH của Bảo hiểm xã hội Việt Nam có quy định về việc cấp sổ bảo hiểm xã hội. Trong đó, người lao động có từ 2 sổ BHXH trở lên mà không có thời gian tham gia đóng BHXH trùng nhau thì cơ quan Bảo hiểm sẽ thu hồi tất cả các sổ. Tất cả các dữ liệu liên quan đến quá trình đóng Bảo hiểm sẽ được hệ thống lại và đưa vào sổ mới để cấp lại cho người lao động.

Mặt khác, Điều 63 của Quyết định 1111/QĐ-BHXH đã quy định liên quan đến vấn đề sở hữu 2 sổ BHXH. Người có 2 sổ bảo hiểm xã hội trở lên mà có khoảng thời gian đóng trùng nhau giữa các sổ thì chỉ giữ lại 1 sổ để đóng tiếp. Cơ quan Bảo hiểm sẽ hướng dẫn lựa chọn ưu tiên sổ mà người lao động có lợi hơn như:

• Sổ BHXH ở nơi mà người lao động đang làm việc, các sổ đóng ở tỉnh khác sẽ báo giảm trùng.

• Sổ đang hưởng các chế độ như hưu trí, tai nạn lao động hay bệnh nghề nghiệp.

• Sổ đã được hưởng một trong hai chế độ sau: Bảo hiểm thất nghiệp, trợ cấp 1 lần. Chế độ còn lại chưa hưởng.

• Sổ có thời gian tham gia bảo hiểm lâu hơn hoặc có mức lương đóng BHXH cao hơn các sổ BHXH còn lại.

Như vậy, theo các văn bản của Luật BHXH Việt Nam thì một người/ cá nhân không được sở hữu 2 sổ bảo hiểm xã hội. Trong một số trường hợp vì lý do khách quan mà sở hữu 2 sổ thì người lao động cần tiến hành thủ tục gộp sổ BHXH theo quy định của cơ quan Bảo hiểm.

2. Hướng dẫn thủ tục gộp sổ Bảo hiểm xã hội

Người lao động có 2 sổ bảo hiểm xã hội trở lên cần tiến hành gộp sổ, thực hiện theo các bước như sau:

Bước 1: Kiểm tra thông tin và điều chỉnh nếu có sai sót

Trước khi tiến hành nộp sổ, người lao động hoặc đơn vị sử dụng lao động cần kiểm tra lại toàn bộ các thông tin cá nhân và quá trình tham gia BHXH. Trường hợp có sai sót thì cần thực hiện điều chỉnh thông tin, cấp lại sổ. Tất cả thông tin cá nhân trên 2 sổ phải đảm bảo trùng khớp nhau và đúng với các giấy tờ cá nhân (Chứng minh thư nhân dân, giấy khai sinh, …)

Ngoài ra, quá trình đóng BHXH của các sổ cũng cần được kiểm tra. Nếu khoảng thời gian đóng của các sổ không trùng nhau thì tiếp tục tiến hành gộp sổ. Trường hợp có khoảng thời gian đóng trùng thì Cơ quan Bảo hiểm sẽ tiến hành rà soát số tiền đóng thừa và các chế độ người lao động đã hưởng để hoàn trả.

Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ và nộp lên cơ quan BHXH

Người lao động chuẩn bị một số hồ sơ sau và nộp lên cơ quan BHXH:

• Mẫu TK1-TS: tờ khai đề nghị thay đổi thông tin, mục nội dung thay đổi, yêu cầu ghi rõ là xin gộp sổ. Mẫu này sử dụng khi người lao động yêu cầu gộp 2 sổ bảo hiểm xã hội .

• Người lao động hoặc đơn vị nộp toàn bộ các sổ BHXH đang sở hữu lên cơ quan Bảo hiểm.

• Mẫu D01-TS: ghi đầy đủ các thông tin cần thiết và các giấy tờ kèm theo để làm căn cứ gộp sổ. Mẫu này dùng khi đơn vị yêu cầu gộp sổ cho người lao động.

Sử dụng mẫu TK1-TS để yêu cầu gộp sổ

Bước 3: Cơ quan BHXH tiếp nhận hồ sơ và giải quyết yêu cầu

Kể từ khi cơ quan Bảo hiểm nhận được hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, hồ sơ sẽ được giải quyết trong khoảng thời gian tối đa là 10 ngày. Trường hợp cần phải xác nhận quá trình tham gia bảo hiểm của người lao động tại các tỉnh hoặc nhiều doanh nghiệp thì thời gian tối đa là 45 ngày. Cơ quan Bảo hiểm sẽ có văn bản thông báo cụ thể cho trường hợp này.

3. Trường hợp người lao động sở hữu 2 sổ BHXH và có thời gian đóng trùng

Đây là trường hợp khá phổ biến ở những người lao động sở hữu nhiều sổ. Theo điều 43 của Quyết định số: 595/QĐ-BHXH ban hành ngày 14/04/2017, trường hợp người lao động sở hữu nhiều sổ có thời gian đóng trùng giữa các sổ hoặc đóng thừa khi rà soát lại quá trình tham gia BHXH thì sẽ được hoàn trả. 

Số tiền hoàn trả bao gồm cả tiền của người lao động và đơn vị sử dụng lao động vào quỹ hưu trí, tử tuất tương ứng với. Hồ sơ để yêu cầu hoàn trả tiền đóng trùng, đóng thừa bao gồm:

• Mẫu D02-TS: sử dụng để báo giảm lao động cho quá trình đóng trùng.

• Sổ BHXH của người lao động đóng trùng.

Như vậy, trong bài viết trên đây bảo hiểm xã hội điện tử đã giúp độc giả trả lời cho câu hỏi "người lao động có 2 sổ bảo hiểm xã hội phải làm sao?". Theo quy định thì mỗi người lao động chỉ được sở hữu 1 sổ BHXH duy nhất. Nếu có nhiều hơn 1 sổ bảo hiểm thì cần phải tiến hành gộp sổ. Người lao động và đơn vị sử dụng lao động cần làm thủ tục gộp sổ theo sự hướng dẫn của cơ quan BHXH để không bị ảnh hưởng đến các quyền lợi hưởng các chế độ Bảo hiểm xã hội về sau.