Chế độ ốm đau dài ngày: Điều kiện và mức hưởng mới nhất 2025
Người lao động tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc mắc bệnh thuộc danh mục bệnh dài ngày sẽ được hưởng chế độ ốm đau dài ngày. Trong bài viết này, EBH sẽ chia sẻ đến bạn đọc những thông tin về điều kiện hưởng, thời gian và mức trợ cấp của chế độ này theo quy định của Luật BHXH 2024 mới nhất.
Nội dung bài viết 1. Chế độ ốm đau dài ngày là gì? 2. Điều kiện hưởng chế độ ốm đau dài ngày 3. Quyền lợi hưởng chế độ ốm đau dài ngày |
Người lao động mắc bệnh cần điều trị dài ngày hưởng chế độ BHXH
1. Chế độ ốm đau dài ngày là gì?
Chế độ ốm đau dài ngày là chế độ bảo hiểm khi nghỉ ốm đau dài ngày - một hình thức trợ cấp bổ sung nằm trong chế độ ốm đau dành cho người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc phải nghỉ việc để điều trị bệnh thuộc danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày theo quy định của Bộ Y tế.
Chế độ ốm đau (CĐÔĐ) dài ngày là một chính sách an sinh thiết thực giúp người lao động có thêm thời gian điều trị bệnh mà vẫn được hỗ trợ tài chính thông qua tiền trợ cấp ốm đau, đảm bảo cuộc sống trong thời gian không thể làm việc.
1.1 Những thay đổi về chế độ ốm đau dài ngày từ 01/7/2025
Từ ngày 01/7/2025 luật BHXH năm 2024 chính thức có hiệu lực thay thế cho Luật BHXH 2014 theo đó nhiều chính sách mới liên quan đến chế độ ốm đau (CĐÔĐ) dài ngày đã được điều chỉnh đề phù hợp với tình hình thực tế ở các điểm sau:
-
Bãi bỏ quy định NLĐ có thể nghỉ tối đa 180 ngày trong một năm nếu mắc bệnh dài ngày.
-
Thời gian nghỉ hưởng CĐÔĐ dài ngày mới sẽ được xác định theo điều kiện làm việc và thời gian đóng BHXH.
-
Mức trợ cấp ốm đau dài ngày sẽ giảm nếu NLĐ vẫn cần điều trị sau hết thời hạn nghỉ hưởng CĐÔĐ thông thường tối đa.
-
NLĐ nghỉ nửa ngày hưởng chế độ cũng được tính trợ cấp.
Những thay đổi này giúp CĐÔĐ dài ngày trở nên linh hoạt hơn, nhưng cũng đòi hỏi người lao động phải hiểu rõ quyền lợi của mình để không bị thiệt thòi. Dưới đây là những quy định về điều kiện và quyền lợi hưởng chế độ mới nhất theo Luật BHXH 2024 áp dụng từ ngày 01/7/2025.
2. Điều kiện hưởng chế độ ốm đau dài ngày
Căn cứ theo Khoản 2 Điều 43 Luật BHXH sửa đổi năm 2024 quy định:
2. Hết thời hạn hưởng chế độ ốm đau quy định tại khoản 1 Điều này mà vẫn tiếp tục điều trị thì người lao động nghỉ việc do mắc bệnh thuộc danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày do Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành được hưởng tiếp chế độ ốm đau.
Theo đó, có 02 điều kiện hưởng chế độ ốm đau dài ngày đối với người lao động là:
-
Hết thời hạn hưởng chế độ ốm đau thông thường.
-
Vẫn phải tiếp tục điều trị do mắc bệnh thuộc danh mục bệnh dài ngày do Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành.
Ngoài ra, trong nhiều trường hợp để có căn cứ chứng minh việc điều trị bệnh dài ngày, người lao động cần có giấy xác nhận nghỉ việc hưởng BHXH do cơ sở y tế có thẩm quyền cấp, ghi rõ thời gian điều trị và tên bệnh thuộc danh mục bệnh dài ngày theo quy định của Bộ Y tế.
Người lao động mắc bệnh dài ngày được hưởng thời gian nghỉ và trợ cấp ốm đau
3. Quyền lợi hưởng chế độ ốm đau dài ngày
Từ ngày 01/7/2025, theo Khoản 2 Điều 43 Luật BHXH sửa đổi năm 2024, người lao động hết thời hạn nghỉ hưởng chế độ ốm đau mà vẫn tiếp tục điều trị bệnh thuộc danh mục bệnh cần điều trị dài ngày sẽ được hưởng chế độ ốm đau dài ngày với các quyền lợi cụ thể như sau:
3.1 Thời gian nghỉ hưởng chế độ
Người lao động được nghỉ việc linh hoạt theo điều kiện làm việc với số ngày tối thiểu theo thời gian đóng BHXH như sau:
Thời gian tham gia BHXH |
Điều kiện làm việc bình thường |
Điều kiện làm việc nặng nhọc, độc hại hoặc vùng KTXH khó khăn |
Dưới 15 năm |
› Nghỉ tối thiểu 30 ngày/năm |
› Nghỉ tối thiểu 40 ngày/năm |
Từ 15 năm đến dưới 30 năm |
› Nghỉ tối thiểu 40 ngày/năm |
› Nghỉ tối thiểu 50 ngày/năm |
Từ 30 năm trở lên |
› Nghỉ tối thiểu 60 ngày/năm |
› Nghỉ tối thiểu 70 ngày/năm |
Trong đó thời gian nghỉ hưởng chế độ ốm đau dài ngày đã bao gồm số ngày nghỉ hưởng CĐÔĐ ban đầu và được tính theo ngày làm việc không bao gồm các ngày nghỉ lễ tết và ngày nghỉ hằng tuần.
3.2 Mức hưởng trợ cấp ốm đau
Trong khoảng thời gian nghỉ tối thiểu, người lao động được hưởng mức trợ cấp ốm đau ban đầu được tính bằng 75% mức tiền lương đóng BHXH của tháng liền kề trước khi nghỉ.
Hết thời hạn nghỉ tối thiểu mà người lao động vẫn phải tiếp tục điều trị thì được hưởng mức trợ cấp ốm đau dài ngày ở mức thấp hơn tùy theo thời gian đóng BHXH theo quy định Khoản 3 Điều 45 Luật BHXH 2024 như sau:
Thời gian đóng BHXH |
Mức hưởng trợ cấp ốm đau dài ngày |
› Trên 30 năm |
› 65% tiền lương làm căn cứ đóng BHXH/tháng. |
› Từ 15 năm đến dưới 30 năm |
› 55% tiền lương làm căn cứ đóng BHXH/tháng. |
› Dưới 15 năm |
› 50% tiền lương làm căn cứ đóng BHXH/tháng. |
Từ 01/7/2025, Luật BHXH sửa đổi 2024 mới quy định thêm về mức hưởng trợ cấp ốm đau đối với trường hợp NLĐ nghỉ hưởng chế độ nửa ngày bằng một nửa mức hưởng trợ cấp của một ngày.
Đối với trường hợp nghỉ không trọn ngày được quy định như sau:
-
Nghỉ dưới nửa ngày được tính là nghỉ nửa ngày.
-
Từ nửa ngày đến dưới một ngày được tính là nghỉ một ngày.
Như vậy những quy định mới áp dụng từ 01/7/2025 mang lại nhiều quyền lợi hơn cho người lao động, người lao động có thời gian đóng BHXH càng lâu thì mức trợ cấp ốm đau dài ngày càng lớn.
Hồ sơ hưởng tùy theo trường hợp điều trị bệnh của người lao động
4. Hồ sơ hưởng chế độ nghỉ ốm dài ngày
Căn cứ theo Quyết định số 863/QĐ-BNV ngày 07/8/2025 của Bộ Nội vụ và Điều 47 Luật BHXH 2024. Hồ sơ hưởng chế độ ốm đau dài ngày thuộc trường hợp người lao động nghỉ ốm do mắc bệnh thuộc danh mục bệnh cần điều trị dài ngày theo quy định.
Theo đó bộ hồ sơ hưởng CĐÔĐ dài ngày do người lao động và người sử dụng lao động cùng có trách nhiệm chuẩn bị.
4.1 Hồ sơ do người lao động chuẩn bị
Tùy theo trường hợp điều trị nội trú hay ngoại trú, người lao động cần chẩn bị các giấy tờ cần thiết như sau:
TH1: Đối với trường hợp điều trị nội trú, hồ sơ gồm:
-
Giấy ra viện (bản chính hoặc bản sao), trong phần chẩn đoán ghi rõ mã bệnh và tên bệnh cần điều trị dài ngày thuộc danh mục do Bộ Y tế quy định.
-
Bản tóm tắt hồ sơ bệnh án (nếu có).
-
Giấy tờ khác (nếu có) chứng minh quá trình điều trị nội trú do cơ sở khám chữa bệnh cấp.
TH2: Đối với trường hợp điều trị ngoại trú, hồ sơ gồm:
-
Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH (bản chính).
-
Giấy ra viện (bản chính/bản sao) có ghi chỉ định thời gian cần điều trị ngoại trú sau thời gian điều trị nội trú.
-
Bản tóm tắt hồ sơ bệnh án (bản chính/bản sao) có ghi chỉ định thời gian cần điều trị ngoại trú sau thời gian điều trị nội trú;
Lưu ý: Trong phần chẩn đoán bệnh của các giấy tờ trên cần ghi rõ mã bệnh và tên bệnh cần điều trị dài ngày thuộc danh mục theo quy định.
TH3: Đối với trường hợp khám chữa bệnh ở nước ngoài, hồ sơ gồm:
-
Các giấy tờ KCB thể hiện tên bệnh cần điều trị dài ngày thuộc danh mục quy định và thời gian điều trị bệnh do cơ sở KCB ở nước ngoài cấp
-
Có bản dịch tiếng Việt (có công chứng/chứng thực) của giấy tờ KCB trên
-
Được hợp pháp hóa lãnh sự, trừ trường hợp có quy định khác.
4.2 Hồ sơ do người sử dụng lao động chuẩn bị
Người sử dụng lao động có trách nhiệm lập danh sách người lao động nghỉ việc hưởng chế độ ốm đau theo mẫu 01D-HSB (áp dụng từ 2025).
5. Hướng dẫn làm thủ tục hưởng trợ cấp ốm đau dài ngày
Theo Quyết định 863/QĐ-BNV, quy trình làm thủ tục hưởng CĐÔĐ dài ngày từ ngày 01/7/2025 được thực hiện theo trình tự 3 bước như sau:
Bước 1: Người lao động nộp hồ sơ
Người lao động nộp hồ sơ (theo trường hợp điều trị) cho người sử dụng lao động trong vòng 45 ngày kể từ ngày trở lại làm việc.
Bước 2: Doanh nghiệp gửi hồ sơ
Trong vòng 07 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ, doanh nghiệp phải lập danh sách hưởng chế độ theo mẫu và gửi hồ sơ (trực tiếp, trực tuyến hoặc qua đường bưu chính) đến cơ quan BHXH.
Bước 3: Cơ quan BHXH giải quyết hồ sơ
Trong vòng 07 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ, cơ quan BHXH có trách nhiệm giải quyết và chi trả tiền trợ cấp. Nếu không giải quyết, phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Quy trình này giúp đảm bảo người lao động được nhận trợ cấp đúng thời hạn và đầy đủ quyền lợi. Trường hợp doanh nghiệp chậm nộp gây thiệt hại đến quyền lợi hợp pháp của người lao động thì phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo quy định.
Trên đây là những chia sẻ tổng quan từ Bảo hiểm xã hội điện tử eBH về chế độ nghỉ ốm đau dài ngày của người lao động trong trường hợp mắc bệnh cần điều trị dài ngày. Chế độ này không chỉ là sự hỗ trợ về tài chính mà còn thể hiện sự quan tâm của chính sách bảo hiểm xã hội đối với sức khỏe người lao động. Nếu bạn cần hỗ trợ, bạn có thể liên hệ cơ quan BHXH gần nhất, doanh nghiệp nơi làm việc hoặc liên hệ tổng đài HTKH 24/7 miễn phí của EBH 1900.558872 - 1900.558873 để được giúp đỡ.
Tài Phạm
📅Lần cập nhật gần nhất ngày › 08/10/2025
Bài viết liên quan › Hồ sơ và thủ tục hưởng chế độ ốm đau bảo hiểm xã hội › NLĐ hưởng chế độ ốm đau khi con nhỏ dưới 7 tuổi bị ốm |