Từ ngày 01/7/2025, theo Nghị quyết số 78/2025/UBTVQH15, thời gian mà chủ hộ kinh doanh đã tham gia BHXH bắt buộc trước thời điểm này sẽ được pháp luật ghi nhận để tính hưởng các chế độ BHXH. Quy định mới này không chỉ bảo đảm quyền lợi, tránh thiệt thòi cho người lao động mà còn tạo điều kiện thuận lợi để chủ hộ kinh doanh tích lũy thời gian tham gia BHXH, hướng tới hưởng lương hưu, BHXH một lần hay chế độ thai sản.

Chủ hộ kinh doanh đã tham gia BHXH trước đó được ghi nhận

Nghị quyết số 78/2025/UBTVQH15 ghi nhận thời gian chủ hộ kinh doanh đã đóng BHXH bắt buộc

Theo Điều 1, Nghị quyết số 78/2025/UBTVQH15, từ ngày 01/7/2025, thời gian mà chủ hộ kinh doanh đã tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc trước thời điểm này sẽ được tính để làm căn cứ giải quyết các chế độ BHXH theo quy định.

Điều này cũng đồng nghĩa với việc, nếu chủ hộ đã đủ điều kiện trước thời điểm Nghị quyết có hiệu lực thì vẫn được giải quyết hưởng chế độ kể từ ngày đáp ứng đủ điều kiện, không bị mất quyền lợi.

Chủ hộ kinh doanh được hưởng lương hưu

Thời gian tham gia BHXH để hộ kinh doanh được hưởng lương hưu

Căn cứ Khoản 1, Điều 219 và Điều 169, Bộ luật Lao động 2019 cùng Nghị định 135/2020/NĐ-CP, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường được điều chỉnh tăng dần theo từng năm:

• Lao động nam: từ 60 tuổi 3 tháng (năm 2021), tăng thêm 3 tháng mỗi năm, đến đủ 62 tuổi vào năm 2028.

• Lao động nữ: từ 55 tuổi 4 tháng (năm 2021), tăng thêm 4 tháng mỗi năm, đến đủ 60 tuổi vào năm 2035.

Đối với chủ hộ kinh doanh, nếu đã có một phần thời gian tham gia BHXH bắt buộc trước ngày 01/7/2025, khoảng thời gian này sẽ được cộng dồn cùng thời gian tham gia BHXH tự nguyện để tính đủ điều kiện hưởng lương hưu (thông thường là 20 năm). Như vậy, ví dụ một chủ hộ đã tham gia BHXH tự nguyện được 5 năm thì sẽ được cộng thêm thời gian đã đóng BHXH bắt buộc trước đây, giúp rút ngắn chặng đường đủ điều kiện nhận lương hưu.

Giả sử, trước ngày 01/7/2025, một chủ hộ kinh doanh đã tham gia BHXH bắt buộc được 7 năm. Sau đó, từ năm 2026, người này tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện thêm 13 năm.

• Theo quy định về hưu trí, người lao động cần tối thiểu 20 năm đóng BHXH mới đủ điều kiện hưởng lương hưu.

• Trong trường hợp này, thời gian 7 năm đóng BHXH bắt buộc sẽ được cộng dồn với 13 năm đóng BHXH tự nguyện, tổng cộng là 20 năm.

Như vậy, đến năm 2039, chủ hộ kinh doanh này đủ 20 năm đóng BHXH và có thể làm thủ tục nhận lương hưu nếu đã đủ tuổi theo quy định (nam: từ 60 tuổi 3 tháng đến 62 tuổi tùy thời điểm; nữ: từ 55 tuổi 4 tháng đến 60 tuổi tùy thời điểm).

Chủ hộ kinh doanh được hưởng BHXH một lần

Thời gian tham gia BHXH để chủ hộ kinh doanh được hưởng BHXH một lần

Luật BHXH năm 2024 (có hiệu lực từ 01/7/2025) khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian để hưởng lương hưu thay vì nhận BHXH một lần. Tuy nhiên, pháp luật vẫn cho phép nhận BHXH một lần trong một số trường hợp cụ thể theo Điều 70, Luật BHXH 2024, bao gồm:

• Đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH. Nếu không chọn hưởng BHXH một lần, người lao động có thể nhận trợ cấp hàng tháng theo Điều 23 Luật BHXH 2024.

• Người ra nước ngoài định cư.

• Người mắc bệnh hiểm nghèo như ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS.

• Người bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên hoặc thuộc diện khuyết tật đặc biệt nặng.

• Người lao động đã đóng BHXH trước ngày 01/7/2025, sau 12 tháng không tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc hay tự nguyện và chưa đủ 20 năm đóng.

• Các trường hợp phục viên, xuất ngũ, thôi việc không còn thuộc đối tượng tham gia BHXH mà cũng không đủ điều kiện nhận lương hưu.

Điều này đảm bảo quyền lợi linh hoạt cho chủ hộ kinh doanh, vừa có thể bảo lưu thời gian để nhận lương hưu, vừa có thể chọn BHXH một lần trong những hoàn cảnh đặc biệt.

Thời gian tham gia BHXH để hộ kinh doanh được hưởng chế độ thai sản

Một điểm đáng chú ý trong Luật BHXH 2024 là việc bổ sung chế độ thai sản cho người tham gia BHXH tự nguyện. Đây là bước tiến quan trọng nhằm mở rộng quyền lợi, khuyến khích nhiều lao động, đặc biệt là hộ kinh doanh, tham gia BHXH lâu dài.

Theo quy định mới, cả lao động nữ và nam tham gia BHXH tự nguyện đều có thể được hưởng chế độ thai sản. Cụ thể:

• Nếu lao động nữ sinh con, hoặc lao động nam có vợ sinh con, và đã đóng BHXH từ đủ 06 tháng trong vòng 12 tháng trước khi sinh con thì được nhận trợ cấp thai sản.

• Mức trợ cấp là 2 triệu đồng cho mỗi con được sinh ra. Ngoài ra, trường hợp thai từ 22 tuần tuổi trở lên bị chết trong tử cung hoặc chết khi chuyển dạ thì cũng được áp dụng chế độ này.

Như vậy, với những thay đổi quan trọng trong Nghị quyết 78/2025 và Luật BHXH 2024, thời gian tham gia BHXH bắt buộc của chủ hộ kinh doanh đã được pháp luật chính thức ghi nhận. Từ việc tính cộng dồn thời gian để hưởng lương hưu, điều kiện hưởng BHXH một lần, cho đến bổ sung chế độ thai sản, các chính sách mới này đều hướng tới việc đảm bảo quyền lợi và khuyến khích chủ hộ kinh doanh tham gia BHXH bền vững, lâu dài.

Giả sử chị A, 34 tuổi, là chủ hộ kinh doanh, tham gia BHXH tự nguyện từ tháng 1/2025. Đến tháng 8/2025, chị mang thai và dự sinh vào tháng 10/2025.

• Trong khoảng thời gian 12 tháng trước khi sinh (từ 11/2024 đến 10/2025), chị A đã có 8 tháng đóng BHXH tự nguyện.

• Như vậy, chị đáp ứng điều kiện tối thiểu là đóng đủ 6 tháng trong 12 tháng trước khi sinh con theo quy định.

• Khi sinh con vào tháng 10/2025, chị A được hưởng trợ cấp thai sản bằng 2 triệu đồng cho mỗi con.

Trường hợp này cho thấy, chỉ cần tham gia BHXH tự nguyện đủ 6 tháng trước khi sinh, chủ hộ kinh doanh hoàn toàn có thể nhận chế độ thai sản.

Có thể thấy, việc ghi nhận thời gian đã đóng BHXH bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh từ ngày 01/7/2025 là bước tiến quan trọng, giúp họ an tâm hơn khi tham gia BHXH. Từ quyền lợi về hưu trí, BHXH một lần cho đến chế độ thai sản, những chính sách mới này đều nhằm khuyến khích hộ kinh doanh gắn bó lâu dài với BHXH, đảm bảo an sinh và ổn định cuộc sống sau này.

Nếu bạn cần thêm thông tin hay cần hỗ trợ, vui lòng liên hệ cơ quan BHXH nơi đăng ký hoặc gọi điện đến tổng đài HTKH 24/7 miễn phí của Bảo hiểm xã hội điện tử eBH qua số 1900.558872 hoặc 1900.558873.

Dương Nguyễn