Năm 2022 sắp tới, sẽ đánh dấu nhiều sự thay đổi trong chính sách BHXH. Vậy những thay đổi này là gì? dưới đây là những nét chính được BHXH điện tử eBH tổng hợp nhằm giúp bạn đọc có thể nắm bắt nhanh nhất và chủ động trong việc thực hiện các chính sách và quy định mới này.

Năm 2022, chính sách về bảo hiểm xã hội có nhiều điểm mới đáng chú ý.

1. Tuổi nghỉ hưu tăng theo lộ trình và tăng so với năm 2022

Thực hiện quy định tại Điều 169, Bộ luật Lao động năm 2019 quy định về độ tuổi nghỉ hưu của người lao động làm việc trong điều kiện bình thường như sau độ tuổi nghỉ hưu của người lao động tăng theo lộ trình cụ thể:

“2. Tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035.

Kể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 04 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam và 04 tháng đối với lao động nữ.”

Theo đó, năm 2022 tuổi nghỉ hưu của lao động nam là 60 tuổi 6 tháng (tăng 3 tháng so với năm 2021) và lao động nữ là 55 tuổi 8 tháng (tăng 4 tháng so với năm 2021.

2. Thay đổi cách tính lương hưu của lao động nam

Căn cứ Luật BHXH năm 2014, lương hưu của người lao động được tính như sau:

Lương hưu = Tỷ lệ hưởng x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH

Trong đó tỷ lệ lương hưu được tính dựa trên số năm tham gia bảo hiểm xã hội của người lao động. Đối với lao động nữ cách tính tỷ lệ hưởng lương hưu năm 2022 không đổi so với năm 2021. Tuy nhiên, cách tính tỷ lệ hưởng lương hưu của lao động nam thay đổi vào năm 2022, ảnh hưởng đến mức lương hưu. Cụ thể như sau:

Thay đổi cách tính tỷ lệ lương hưu đối với lao động nam.

Căn cứ theo Điều 56, Luật Bảo hiểm xã hội quy định:

• Năm 2021, chỉ cần đóng 19 năm BHXH thì tỷ lệ hưởng lương hưu là 45%, sau đó cứ thêm mỗi năm tính thêm 2%, mức tối đa không quá 75%.

• Năm 2022, phải đóng đủ 20 năm BHXH thì tỷ lệ hưởng lương hưu mới là 45%, sau đó cứ thêm mỗi năm tính thêm 2%, mức tối đa không quá 75%.

Như vậy, với cùng mức đóng BHXH là 20 năm thì lao động nam nghỉ hưu năm 2021 được tính tỷ lệ hưởng lương hưu là 47%, trong khi nghỉ hưu năm 2022 lao động nam chỉ được tính hưởng 45%. 

3. Thiết lập chế độ hưu trí và chế độ tử tuất cho người người nước ngoài

Căn cứ theo Khoản 2, Điều 17, Nghị định 143/2018/NĐ-CP quy định chi tiết về Luật BHXH và Luật An toàn vệ sinh lao động về BHXH bắt buộc đối với người lao động là công dân người nước ngoài làm việc tại Việt Nam nêu rõ:

“2. Các chế độ quy định tại Điều 9 và Điều 10 của Nghị định này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2022.”

Như vậy, từ ngày 01/01/2022 chế độ hưu trí (quy định tại Điều 9) và chế độ tử tuất (quy định tại Điều 10) quy định tại Nghị định 143/2018/NĐ-CP, đối với người nước ngoài sẽ được áp dụng. Người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam được nhận quyền lợi cao hơn khi tham gia BHXH tại VIệt Nam.

4. Lao động nước ngoài được hưởng BHXH một lần khi nghỉ việc

Từ 1/1/2022 do được hưởng chế độ hưu trí theo quy định tại Khoản 2, Điều 17, Nghị định 143/2018/NĐ-CP mà người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam được hưởng chế độ BHXH một lần theo quy định tại Khoản 6, Điều 9, Nghị định 143/2018/NĐ-CP.

Cụ thể, người lao động nước ngoài tham gia BHXH sẽ được lấy BHXH 1 lần khi có yêu cầu nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

• Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.

• Đang mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng như: Ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.

• Đủ điều kiện hưởng lương hưu nhưng không tiếp tục cư trú tại Việt Nam.

• Bị chấm dứt hợp đồng lao động hoặc giấy phép lao động, chứng chỉ hành nghề, giấy phép hành nghề hết hiệu lực mà không được gia hạn.

Chính sách trên tạo thuận lợi rất nhiều cho người lao động nước ngoài tại VIệt Nam. Trường hợp nếu sau khi chấm dứt hợp đồng lao động mà có nhu cầu rút BHXH 1 lần và về nước, người lao động nước ngoài có thể làm hồ sơ đề nghị hưởng theo quy định. 

Có thể thấy người lao động nước ngoài tại Việt Nam vào năm 2022 đã gần như có đầy đủ các quyền lợi khi tham gia BHXH giống như người lao động Việt Nam. Điều này cho thấy Chính Phủ Việt Nam đặc biệt quan tâm và ngày càng dành nhiều ưu đãi cho người nước ngoài hơn.

5. Điều chỉnh mức đóng BHXH của doanh nghiệp và người lao động

Do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, năm 2021 Chính phủ đã ban hành hàng loạt các chính sách hỗ trợ nhằm giúp đỡ người dân và doanh nghiệp. Theo đó chính sách BHXH có nhiều thay đổi.

Căn cứ theo Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017, Nghị định số 58/2020/NĐ-CP, Nghị định 143/2018/NĐ-CP, Nghị quyết 68/NQ-CP, Nghị quyết 116/NQ-CP mức đóng BHXH sẽ liên tục có sự thay đổi trong năm 2022. Cụ thể các trường hợp như sau:

Trường hợp 1: 

Đối với người lao động Việt Nam và doanh nghiệp sử dụng lao động Việt Nam mức đóng vào các quỹ BHXH, BHYT, BHTN tính trên tiền lương tháng đóng BHXH như sau: 

Trường hợp 2:

Đối với người lao động nước ngoài và doanh nghiệp sử dụng lao động nước ngoài mức đóng vào các quỹ BHXH, BHYT, BHTN tính trên tỷ lệ tiền lương tháng đóng BHXH như sau:

Cụm từ viết tắt

Trên đây là những chính sách về BHXH năm 2022 đáng chú ý mà người lao động cần nắm được. Để cập nhật các thông tin BHXH mới khác, người lao động vui lòng theo dõi tại website: https://ebh.vn của phần mềm eBH. Bảo hiểm xã hội điện tử eBH hân hạnh được đồng hành cùng doanh nghiệp và hỗ trợ thông tin tích cực đến người lao động.

INFOGRAPHIC >> Quy định mới về Bảo hiểm xã hội bắt buộc từ 01/09/2021