Hồ sơ hưởng chế độ nghỉ dưỡng sức sau sinh là một trong những thủ tục quan trọng giúp lao động nữ được hỗ trợ phục hồi sức khỏe sau thai sản theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội. Trong bài viết này, EBH sẽ gửi đến bạn các giấy tờ cần thiết, điều kiện và quy trình nộp hồ sơ đúng chuẩn quy định để bạn không bỏ lỡ khoản trợ cấp sau sinh này.

Lao động nữ sinh con hưởng chế độ dưỡng sức sau sinh nếu sức khỏe không đảm bảo

1. Điều kiện làm hồ sơ hưởng chế độ dưỡng sức sau sinh

Căn cứ theo khoản 1 Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 quy định về điều kiện để lao động nữ làm hồ sơ hưởng chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau sinh như sau:

Trong thời gian 30 ngày kể từ ngày hết thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản, lao động nữ chưa phục hồi sức khỏe thì được nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khoẻ.

Như vậy, theo quy định trong Luật BHXH và hướng dẫn thực tế, để được nghỉ dưỡng sức sau thai sản sau, người lao động cần đáp ứng 02 điều kiện sau:

(1) Lao động nữ phải nghỉ đủ số tháng hưởng chế độ thai sản đối với người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Cụ thể là 06 tháng nghỉ thai sản trước và sau khi sinh con và có thời gian nghỉ trước khi sinh không quá 02 tháng. Trường hợp sinh đôi trở lên thì tính từ con thứ 02 trở đi, cứ mỗi con, người mẹ được nghỉ thêm 01 tháng.

(2) Trong vòng 30 ngày kể từ ngày kết thúc nghỉ thai sản, nếu lao động nữ sinh con, sinh nhiều con một lần/sinh con phải phẫu thuật mà sức khỏe chưa phục hồi được nghỉ dưỡng sức sau sinh theo quy định.

Ngoài ra, thời hạn nghỉ việc do người sử dụng lao động hoặc công đoàn cơ sở (nếu có) quyết định do vậy lao động nữ nghỉ việc hưởng chế độ này cũng cần phải có sự đồng ý của đơn vị sử dụng lao động/công đoàn cơ sở.

Trường hợp lao động nữ không nghỉ việc, đi làm lại trước khi hết thời gian nghỉ thai sản, đang nghỉ hằng năm, nghỉ việc riêng, nghỉ hưởng lương hoặc không hưởng lương theo quy định sẽ không đủ điều kiện nghỉ dưỡng sức sau sinh và không áp dụng hưởng chế độ này.

2. Thành phần hồ sơ hưởng chế độ dưỡng sức sau sinh

Theo quy định của Luật BHXH và quyết định hướng dẫn thực tế, hồ sơ hưởng chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau sinh sẽ gồm 02 loại giấy tờ sau:

1. Giấy xác nhận người mẹ không đủ sức khỏe để chăm sóc con (lao động tự chuẩn bị)

2. Danh sách đề nghị giải quyết hưởng chế độ theo mẫu 01D-HSB (đơn vị sử dụng lao động lập)

Trong đó, người lao động chuẩn bị giấy xác nhận người mẹ không đủ sức khỏe để chăm sóc con sau sinh theo mẫu phụ lục số 10 ban hành kèm theo Thông tư 25/2025/TT-BYT của Bộ Y tế và cần được cấp bởi cơ sở khám chữa bệnh hợp pháp.

Đây là một giấy tờ y tế quan trọng, được sử dụng để chứng minh tình trạng sức khỏe của người mẹ sau sinh không đảm bảo để chăm sóc con nhỏ và là căn cứ để cơ quan BHXH xét hưởng chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau thai sản.

Mẫu số 10 - Phụ lục ban hành kèm thông tư 25/2025/TT-BYT

Ngoài ra, theo quy định mới hiện nay việc sử dụng đơn xin nghỉ dưỡng sức sau sinh là không bắt buộc và không còn cần thiết phải có trong hồ sơ.

(2) Danh sách hưởng chế độ nghỉ dưỡng sức sau sinh theo mẫu 01D-HSB ban hành kèm theo Quyết định 1674/QĐ-BHXH năm 2025 do người sử dụng lao động lập.

Mẫu 01D-HSB được sử dụng thay cho mẫu 01B-HSB

Lưu ý: Từ 01/7/2025 đơn vị sử dụng mẫu 01D-HSB để thay thế cho Mẫu 01B-HSB ban hành kèm theo Quyết định 166/QĐ-BHXH năm 2019 khi lập danh sách đề nghỉ giải quyết hưởng chế độ ốm đau, thai sản và dưỡng sức, phục hồi sức khỏe cho người lao động.

3. Quy trình nộp hồ sơ hưởng chế độ dưỡng sức sau sinh

Theo Điều 63 Luật bảo hiểm xã hội 2024 và Quyết định số 1674/QĐ-BHXH ngày 27/5/2025 của BHXH Việt Nam. Dưới đây quy trình 04 bước nộp hồ sơ hưởng chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau sinh như sau:

Bước 1: Lao động chuẩn bị hồ sơ.

Lao động nữ xác định đủ điều kiện hưởng chế độ dưỡng sức sau sinh cần được cơ sở khám chữa bệnh hợp pháp cấp 01 giấy xác nhận người mẹ không đủ sức khỏe để chăm sóc con theo mẫu của Bộ Y tế. 

Trong vòng 30 ngày kể từ khi kết thúc thời gian nghỉ thai sản, người lao động cần nộp giấy xác nhận trên cho đơn vị sử dụng lao động (đơn vị) nơi người lao động đang làm việc.

Bước 2: Đơn vị tiếp nhận và hoàn thiện hồ sơ.

Trong thời hạn 07 ngày làm việc kể từ ngày người lao động nghỉ việc hưởng chế độ dưỡng sức sau thai sản, đơn vị lập danh sách người lao động hưởng chế độ theo mẫu 01D-HSB để gửi cho cơ quan BHXH.

Bước 3: Đơn vị gửi hồ sơ đầy đủ cho cơ quan BHXH.

Đơn vị thực hiện thủ tục đề nghị giải quyết chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe và nộp hồ sơ trực tuyến qua Cổng dịch vụ công BHXH Việt Nam theo hướng dẫn tại Quyết định 1674/QĐ-BHXH.

Bước 4: Cơ quan BHXH tiếp nhận hồ sơ và giải quyết chế độ.

Cơ quan BHXH có trách nhiệm giải quyết hồ sơ trong thời hạn 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận danh sách theo quy định.

- Trường hợp hồ sơ là hợp lệ, cơ quan BHXH thực hiện chi trả tiền trợ cấp cho người lao động qua đơn vị sử dụng lao động, người lao động nhận tiền trợ cấp chế độ dưỡng sức sau sinh tại đơn vị của mình.

- Trường hợp không giải quyết thì cơ quan BHXH phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.

Việc nắm được quy trình nộp hồ sơ hưởng chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau sinh sẽ giúp người lao động chủ động hơn trong việc đảm bảo quyền lợi hưởng chế độ theo đúng quy định của Luật Bảo hiểm xã hội.

Như vậy có thể thấy hồ sơ giải quyết thủ tục hưởng chế độ nghỉ dưỡng sức sau sinh đã được đơn giản hóa so với các quy định cũ trước đây, việc nộp hồ sơ cũng đã được thực hiện trực tuyến trên Cổng dịch vụ công BHXH một cách nhanh chóng, dễ dàng hơn.

Trên đây là những chia sẻ từ Bảo hiểm xã hội điện tử eBH về hồ sơ hưởng chế độ dưỡng sức sau sinh, mong rằng có thể giúp bạn đọc có thêm những thông tin hữu ích. Nếu bạn có những thắc mắc cần hỗ trợ, xin vui lòng liên hệ Tổng đài CSKH 24/7 miễn phí của EBH 1900 558872 - 1900 558873 để được giải đáp. EBH luôn sẵn sàng hỗ trợ!

Tài Phạm