Hiện nay có nhiều trường hợp công ty nợ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động do giải thể hoặc phá sản khiến người lao động không thể chốt sổ BHXH để tiếp tục đóng bảo hiểm ở công ty mới được. Vậy người lao động có hủy quá trình đóng bảo hiểm xã hội được hay không? Hãy cùng eBH tìm hiểu câu trả lời trong bài viết dưới đây.

Người lao động có thể hủy quá trình tham gia bảo hiểm xã hội

1. Công ty nợ tiền BHXH người lao động có được chốt sổ

Căn cứ theo quy định tại Khoản 3, Điều 48, Bộ luật Lao động 2019 có quy định sau khi chấm dứt hợp đồng lao động, công ty phải có trách nhiệm hoàn thành thủ tục xác nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội và chốt sổ bảo hiểm xã hội cho người lao động.

Trường hợp công ty nợ tiền đóng BHXH  tại Điểm 1.2, Khoản 72, Điều 1, Quyết định 505/QĐ-BHXH quy định nếu người lao động chấm dứt hợp đồng lao động thì công ty có trách nhiệm đóng đủ tiền bảo hiểm bao gồm cả tiền lãi chậm đóng theo quy định, cơ quan BHXH xác nhận sổ BHXH để kịp thời giải quyết chế độ cho người lao động.

Trường hợp công ty chưa đóng đủ thì xác nhận sổ BHXH đến thời điểm đã đóng BHXH. Sau khi thu hồi được số tiền đơn vị còn nợ thì xác nhận bổ sung trên sổ BHXH.

Như vậy, trường hợp công ty nợ tiền đóng BHXH sẽ phải có trách nhiệm ưu tiên hoàn thiện số tiền BHXH còn nợ đóng cho người lao động nghỉ việc. Đồng thời công ty cũng phải thực hiện trách nhiệm chốt sổ bảo hiểm xã hội để người lao động có thể tiếp tục tham gia BHXH.

Nếu công ty không đóng bổ sung tiền nợ đóng BHXH còn thiếu người lao động vẫn có thể yêu cầu công ty thực hiện chốt sổ cho những tháng đã đóng BHXH.

2. Người lao động có hủy quá trình đóng BHXH được không?

Hiện nay có trường hợp nhiều công ty đã không còn ai, cũng không tuyên bố phá sản khiến người lao động không chốt được sổ BHXH và làm quá trình đóng BHXH bị gián đoạn. Trong trường hợp này nhiều người lao động lựa chọn việc hủy quá trình tham gia BHXH tại công ty cũ để thực hiện việc chốt sổ. Vậy lao động có thể hủy quá trình tham gia BHXH được hay không?

Theo Khoản 5, Mục I, Công văn 3663/BHXH-THU của Bảo hiểm xã hội Việt Nam về việc hướng dẫn nghiệp vụ liên quan đến gộp sổ BHXH của người lao động có nhiều sổ quy định về các nguyên tắc xử lý liên quan đến gộp sổ BHXH như sau:

“5. Trường hợp NLĐ cam kết không thừa nhận quá trình tham gia BHXH, BHTN thì phải trình bày rõ trong Đơn đề nghị (mẫu D01-TS). Cán bộ xử lý nghiệp vụ khóa dữ liệu quá trình đóng BHXH, BHTN bằng phương án kê biên, kiểm tra và lập biên bản hủy sổ tại mục “Hủy có nhiều sổ”. Đơn đề nghị của NLĐ có phê duyệt của Ban Giám đốc BHXH quận, huyện hoặc Lãnh đạo phòng Thu BHXH Thành phố để thay thế cho sổ thu hồi.

Trường hợp đặc biệt phải phục hồi lại quá trình đã khóa phương án kê biên và kiểm tra, thì chỉ được thực hiện khi có sự phê duyệt (nơi đã khóa dữ liệu trước đây) của Ban Giám đốc BHXH quận, huyện hoặc lãnh đạo phòng chức năng của Thành phố và đúng theo quy trình phục hồi số sổ đã hủy.”

Như vậy, người lao động có thể hủy quá trình đóng BHXH tại công ty cũ, để thực hiện quá trình đóng BHXH tại công ty mới. Tuy nhiên để hủy quá trình đóng BHXH bạn cần viết cam kết không thừa nhận quá trình tham gia và ghi rõ trong Mẫu D01-TS.

Công ty nợ tiền BHXH, lao động được hủy quá trình đóng BHXH nhưng chịu thiệt thòi

3. Lưu ý những thiệt thòi trong việc hủy quá trình đóng BHXH

Việc hủy thời gian đóng BHXH ở công ty cũ sẽ khiến người lao động chịu nhiều thiệt thòi. Số thời gian đóng BHXH là điều kiện hưởng chế độ BHXH đồng thời cũng là căn cứ tính mức hưởng các chế độ BHXH. Ví dụ như:

- Hưởng lương hưu: người lao động phải đóng đủ 20 năm BHXH, cứ đóng giảm đi 1 năm bị trù đi 2% tỷ lệ hưởng lương hưu đối với các trường hợp thông thường.

- Hưởng chế độ thai sản: người lao động bắt buộc phải có thời gian tham gia BHXH từ đủ 03 hoặc 06 tháng trong vòng 12 tháng trước khi sinh con và tháng tùy từng trường hợp mà tổng số tháng đóng BHXH có thể phải lớn hơn 12. 

- Hưởng trợ cấp thất nghiệp: Người lao động buộc đóng đủ 12 tháng trở lên trước khi chấm dứt hợp đồng lao động. 

- Hưởng chế độ bảo hiểm xã hội 1 lần: thời gian tham gia BHXH là căn cứ tính hưởng BHXH 1 lần. 

- Hưởng chế độ ốm đau: thời gian tham gia BHXH là căn cứ tính số ngày nghỉ hưởng chế độ ốm đau. 

3.1 Hướng giải quyết có lợi cho người lao động

Người lao động hoàn toàn có thể đề nghị công ty cũ chốt sổ BHXH cho khoảng thời gian đã đóng BHXH ở công ty cũ trong trường hợp công ty không đóng nốt cho người lao động số tháng tham gia BHXH còn thiếu.

Người lao động không nên hủy toàn bộ quá trình tham gia BHXH tại công ty cũ do không chốt được sổ bảo hiểm bởi khi đó lao động sẽ tự làm mất quyền lợi bảo hiểm cho khoảng thời gian tham gia BHXH đã hủy.

Trường hợp công ty cũ không thực hiện thủ tục xác nhận thời gian đóng BHXH/ chốt sổ BHXH người lao động có thể làm đơn khiếu nại theo quy định tại Điều 15, Nghị định 24/2018/NĐ-CP. Thời hạn giải quyết không quá 30 ngày kể từ ngày thụ lý đối với các vụ việc thông thường và không quá 60 ngày đối với vụ việc đặc biệt. 

Nếu quá thời hạn giải quyết nêu trên mà không được giải quyết hoặc người lao động không đồng ý với quyết định được đưa ra thì có thể khiếu nại lần hai đến Chánh Thanh tra Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, nơi người sử dụng lao động đặt trụ sở chính. Thời hạn giải quyết khiếu nại lần 02 đối với các vụ việc thông thường là 45 ngày kể từ ngày thụ lý, không quá 90 ngày đối với vụ việc đặc biệt.

Về phía công ty cũ có thể bị xử phạt vi phạm hành chính từ 01 - 20 triệu đồng (theo quy định tại Khoản 1, Điều 11, Nghị định 28/2020/NĐ-CP). Do đó thông thường nếu người lao động đã có đơn khiếu nại gửi tòa án thì công ty cũ sẽ bắt buộc phải chốt sổ BHXH cho người lao động theo đúng quy định.

Trên đây BHXH điện tử eBH đã gửi đến Quý độc giả một số thông tin liên quan đến việc hủy quá trình tham gia bảo hiểm xã hội tại công ty cũ do không chốt được sổ BHXH để tiếp tục quá trình đóng BHXH tại công ty mới được nhiều bạn đọc quan tâm. Mong rằng những thông tin trên sẽ hữu ích đối với quý độc giả.