Chế độ hưu trí năm 2022 có nhiều sự thay đổi so với năm 2021 về tuổi nghỉ hưu và cách tính lương hưu. Để đảm bảo cho việc tính toán chính xác chế độ hưu trí người lao động cần lưu ý những thay đổi về tuổi nghỉ hưu và cách tính lương hưu.

Cập nhật chế độ hưu trí năm 2022.

1. Tổng quan về chế độ hưu trí năm 2022

Chế độ hưu trí là một trong những lợi ích đặc biệt khi người lao động (NLĐ) tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) được quy định trong Luật bảo hiểm xã hội. Theo chế độ này thì người lao động đủ điều kiện về độ tuổi và thời gian tham gia BHXH sẽ được nhận lương hưu khi về già.

Năm 2022, chế độ hưu trí sẽ có sự thay đổi so với năm 2021 ảnh hưởng đến mức hưởng lương hưu của NLĐ. Cụ thể chế độ hưu trí thay đổi về độ tuổi nghỉ hưu và cách tính tỷ lệ hưởng lương hưu của lao động nam. 

2. Tuổi nghỉ hưu của người lao động tăng so với năm 2021

Căn cứ theo quy định tại Điều 169, Bộ luật Lao động năm 2019, tuổi nghỉ hưu của NLĐ sẽ được điều chỉnh tăng theo lộ trình như sau: 

• Tuổi nghỉ hưu của NLĐ trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035.

• Kể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của NLĐ trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 04 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam và 04 tháng đối với lao động nữ.

Theo như lộ trình thì năm 2022, tuổi nghỉ hưu của người lao động sẽ có sự thay đổi. Cụ thể như sau:

Tuổi nghỉ hưu của người lao động năm 2022 so với năm 2021.

Bên cạnh đó, pháp luật cũng quy định tuổi nghỉ hưu cho các trường hợp đặc biệt theo Khoản 3 và 4, Điều 169, Bộ luật lao động 2019. Theo đó, độ tuổi nghỉ hưu có thể được thay đổi như sau:

• NLĐ bị suy giảm khả năng lao động; làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn từ 05 - 10 tuổi so với độ tuổi nghỉ hưu thực tế khi làm việc trong môi trường làm việc bình thường. 

• NLĐ có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao và một số trường hợp đặc biệt có thể nghỉ hưu ở tuổi cao hơn nhưng không quá 05 tuổi so với quy định tại thời điểm nghỉ hưu, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

2. Thay đổi cách tính mức hưởng lương hưu năm 2022

Mức hưởng lương hưu hằng tháng của người lao động được tính bằng tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng nhân với mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội. Cụ thể, cách tính lương hưu bảo hiểm xã hội năm 2022 như sau:

Mức hưởng lương hưu = Tỷ lệ hưởng x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH

Năm 2022, NLĐ đóng bảo hiểm xã hội bao lâu thì được hưởng lương hưu?

Căn cứ Điều 56 và Điều 74 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 thì cách tính tỷ lệ hưởng lương hưu năm 2021 và năm 2022 có sự thay đổi đối với lao động nam như sau:

• Năm 2021, chỉ cần đóng 19 năm BHXH thì tỷ lệ hưởng lương hưu là 45%, sau đó cứ thêm mỗi năm tính thêm 2%, mức hưởng tối đa là 75%.

• Năm 2022, phải đóng đủ 20 năm BHXH thì tỷ lệ hưởng lương hưu mới là 45%, sau đó cứ thêm mỗi năm tính thêm 2%, mức hưởng tối đa là 75%.

Như vậy để trả lời cho câu hỏi "Đóng bảo hiểm xã hội bao lâu thì được hưởng lương hưu?" Từ năm 2022 trở đi người lao động phải đóng BHXH đủ 20 năm thì mới đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí theo quy định.

Có thể thấy, với cùng mức đóng BHXH là 20 năm thì lao động nam nghỉ hưu năm 2021 được tính tỷ lệ hưởng lương hưu là 47%, trong khi nghỉ hưu năm 2022 chỉ được tính hưởng 45%. 

Trường hợp đối với lao động nữ cách tính tỷ lệ hưởng lương hưu năm 2022 không đổi so với năm 2021. Cụ thể lao động nữ đóng đủ 15 năm BHXH sẽ được tính 45%. Sau đó cứ thêm mỗi năm tính thêm 2% và tỷ lệ hưởng tối đa là 75%.

Căn cứ theo cách tính trên có thể thấy lao động nam nghỉ hưu vào năm 2022 sẽ được hưởng mức lương hưu thấp hơn so với những người nghỉ hưu năm 2021 mà có cùng thời gian đóng BHXH.

2.1 Hưởng mức lương hưu cao khi đóng BHXH mức cao với thời gian dài

Theo như cách tính mức hưởng lương hưu hằng tháng được tính bằng tỉ lệ hưởng nhân với mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội. Như vậy, mức hưởng lương hưu đang tỉ lệ thuận với mức đóng BHXH và thời gian đóng BHXH.

Do đó, người lao động có mức đóng BHXH càng cao và thời gian đóng BHXH càng dài thì mức hưởng lương hưu sẽ càng cao.

3. Lợi ích hưởng lương hưu khi tham gia BHXH

Chế độ hưu trí là chính sách cốt lõi của bảo hiểm xã hội giúp đảm bảo an sinh xã hội về lâu về dài cho người lao động khi về hưu. Lương hưu sẽ là khoản thu đáng kể giúp người lao động khi về già có thêm chi phí để chi trả cho những nhu cầu sống cơ bản, chăm sóc sức khỏe, góp phần vượt qua những lúc khó khăn, ốm đau bệnh tật. Những lợi ích khi hưởng lương hưu hàng tháng gồm:

3.1 - Về tài chính

Người lao động về hưu có thêm nguồn thu nhập ổn định để trang trải cuộc sống, giảm bớt sự phụ thuộc vào con cái.

Mức hưởng lương hưu trung bình năm 2022 khoảng 5,4 triệu đồng/tháng cao hơn mức thu nhập bình quân của người dân năm 2021 là 4,2 triệu đồng/tháng.

Những lợi ích khi người lao động lĩnh lương hưu hàng tháng.

Bên cạnh đó, mức lương hưu trí sẽ không cố định tại thời điểm người lao động nghỉ hưu mà định kỳ được điều chỉnh tăng theo chỉ số lạm phát và tăng trưởng kinh tế để đảm bảo chất lượng đời sống của người hưởng.

Cụ thể, từ năm 1995 đến nay, Nhà nước đã thực hiện tổng cộng 22 lần điều chỉnh mức hưởng lương hưu ngay cả khi cả nước bị ảnh hưởng bởi dịch Covid với mức điều chỉnh chung là 7,4% từ ngày 1/1/2022.

Chế độ hưu trí của BHXH Việt Nam luôn quan tâm đến thu nhập của người được hưởng chế độ, theo đó đối với người nghỉ hưu từ trước 1/1/1995 nếu sau khi điều chỉnh tăng mà lương hưu vẫn thuộc các trường hợp thấp. Cụ thể:

• Người hưởng mức lương hưu thấp hơn 2,3 triệu đồng/ tháng thì mức hưởng lương hưu tăng thêm 200 nghìn đồng.

• Người có mức hưởng từ 2,3 triệu đồng đến dưới 2,5 triệu đồng/tháng được hưởng mức lương hưu là 2,5 triệu đồng.

Không những thế trong thời gian hưởng lương hưu, người hưởng không may qua đời thì thân nhân người hưởng chế độ được nhận trợ cấp tuất hàng tháng (bằng 10 tháng lương cơ sở) hoặc trợ cấp tuất 1 lần.

3. 2 - Được chăm sóc y tế

Người lao động đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí còn được cấp thẻ BHYT miễn phí, được hưởng các quyền lợi khám chữa bệnh trọn đời do Quỹ BHYT hỗ trợ chi trả lên tới 95% chi phí khám và điều trị. 

3.3 - Về mặt tinh thần

Ngươi hưởng lương hưu được ghi nhận quá trình cống hiến lao động cho gia đình xã hội, góp phần giúp cuộc sống an nhàn vui vẻ bên con cháu sau khi về hưu.

4. Đề xuất sửa đổi luật BHXH liên quan đến lương hưu

Theo như quy định hiện nay, thời gian tham gia BHXH tối thiểu để hưởng lương hưu phải đủ 20 năm dẫn tới tình trạng là nhiều người lao động chưa đủ năm đóng BHXH nhưng đã đến tuổi nghỉ hưu. 

Trước thực trạng này, Bộ LĐ-TB&XH đang đề xuất sửa đổi Luật BHXH năm 2014 theo hướng:

1 - Giảm số năm đóng BHXH tối thiểu từ 20 năm xuống còn 15 năm để nhiều người lao động tham gia BHXH muộn, thời gian đóng BHXH có thể được hưởng chế độ hưu trí.

2 - Tăng mức hỗ trợ từ ngân sách, bổ sung thêm chế độ trợ cấp thai sản vào BHXH tự nguyện để tạo sự thu hút, hấp dẫn người dân tham gia BHXH tự nguyện để đủ điều kiện hưởng lương hưu.

Với những đề xuất sửa đổi luật BHXH lần này đang nhằm cụ thể hóa các mục tiêu đặt ra tại Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách thủ tục hành chính BHXH của Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Đề xuất cũng chính là những nguyện vọng của nhiều người lao động mong muốn hưởng chế độ hưu trí để tự chăm lo đời sống và chăm sóc sức khỏe khi về già.

Bảo hiểm xã hội eBH mong rằng với những chia sẻ trong bài viết trên đây có thể mang đến cho độc giả những thông tin hữu ích nhất.