Quyền lợi của người lao động là được tham gia bảo hiểm y tế và hưởng những lợi ích mà chế độ này mang lại. Trong trường hợp cá nhân, đơn vị sử dụng lao động có các hành vi vi phạm quy định trong lĩnh vực bảo hiểm y tế sẽ bị xử lý theo quy định của Pháp luật.

Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực BHYT

1. Những hành vi vi phạm trong lĩnh vực bảo hiểm y tế

Những hành vi vi phạm trong lĩnh vực bảo hiểm y tế (BHYT) có nhiều quy định của pháp luật liên quan. Theo Nghị định 92/2011/NĐ-CP, các hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực BHYT, bao gồm:

1) Vi phạm các quy định về đóng BHYT và thu BHYT, như không đóng BHYT cho người lao động bắt buộc tham gia BHYT, đóng BHYT không đủ số tiền phải đóng, chiếm đoạt tiền BHYT, ....

2) Vi phạm các quy định về cấp, cấp lại, đổi thẻ và sử dụng thẻ BHYT, như không cấp thẻ BHYT cho người tham gia BHYT, sử dụng thẻ BHYT của người khác, làm giả thẻ BHYT, ....

3) Vi phạm các quy định về quản lý và sử dụng nguồn kinh phí BHYT, như không nộp kinh phí BHYT vào Quỹ BHYT, lợi dụng chức vụ để chiếm dụng kinh phí BHYT, ...

Mức xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực BHYT được quy định tại Nghị định 117/2020/NĐ-CP. Mức xử phạt có thể là phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền. Tùy theo tính chất, mức độ vi phạm, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm hành chính có thể bị áp dụng một hoặc nhiều hình thức xử phạt bổ sung khác. Mức xử phạt cụ thể cho từng hành vi vi phạm trong lĩnh vực BHYT theo quy định như sau:

2. Mức phạt vi phạm quy định về đóng bảo hiểm y tế

Căn cứ vào Điều 80, Nghị định số 117/2020/NĐ-CP vi phạm quy định về đóng BHYT các cá nhân, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp có thể bị phạt hành chính.

Mức phạt hành chính về đóng Bảo hiểm y tế cụ thể như sau:

1) Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 - 500.000 đồng đối với hành vi không đóng bảo hiểm y tế của đối tượng bắt buộc tham gia bảo hiểm y tế.

2) Phạt tiền đối với hành vi không đóng BHYT cho toàn bộ số người lao động bắt buộc tham gia BHYT của người sử dụng lao động (NSDLĐ), đóng BHYT không đủ số người bắt buộc tham gia BHYT của NSDLĐ, chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm y tế theo một trong các mức sau đây:

- Phạt từ 1.000.000 - 3.000.000 đồng, khi vi phạm dưới 10 người lao động;

- Phạt từ 3.000.000 - 5.000.000 đồng, khi vi phạm từ 10 đến dưới 50 người lao động;

- Phạt từ 5.000.000 - 10.000.000 đồng, khi vi phạm từ 50 đến dưới 100 người lao động;

- Phạt từ 10.000.000 - 20.000.000 đồng, khi vi phạm từ 100 đến dưới 500 người lao động;

- Phạt từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng, khi vi phạm từ 500 đến dưới 1.000 người lao động;

- Phạt từ 30.000.000 - 40.000.000 đồng, khi vi phạm từ 1.000 người lao động trở lên.

3) Phạt tiền đối với hành vi đóng BHYT không đủ số tiền phải đóng theo 1 trong các mức sau:

- Từ 1.000.000 - 2.000.000 đồng đối với mức vi phạm có giá trị dưới 5.000.000 đồng;

- Phạt từ 2.000.000 - 3.000.000 đồng đối với mức vi phạm có giá trị từ 5.000.000 đồng đến dưới 10.000.000 đồng;

- Phạt từ 3.000.000 - 5.000.000 đồng đối với mức vi phạm có giá trị từ 10.000.000 đồng đến dưới 20.000.000 đồng;

- Phạt từ 5.000.000 đồng đến 7.000.000 đồng đối với mức vi phạm có giá trị từ 20.000.000 đồng đến dưới 40.000.000 đồng;

- Phạt từ 7.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với mức vi phạm có giá trị từ 40.000.000 đồng đến dưới 60.000.000 đồng;

- Phạt từ 10.000.000 - 15.000.000 đồng đối với mức vi phạm có giá trị từ 60.000.000 đồng đến dưới 80.000.000 đồng;

- Phạt từ 15.000.000 - 20.000.000 đồng đối với mức vi phạm có giá trị từ 80.000.000 đồng đến dưới 120.000.000 đồng;

- Phạt từ 20.000.000 - 30.000.000 đồng đối với mức vi phạm có giá trị từ 120.000.000 đồng đến dưới 160.000.000 đồng;

- Phạt từ 30.000.000 - 40.000.000 đồng đối với mức vi phạm có giá trị từ 160.000.000 đồng trở lên.

Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với hành vi chiếm đoạt tiền BHYT.

2.1 Đơn vị vi phạm quy định về đóng BHYT bị xử lý như thế nào?

Khi bị phát hiện các hành vi vi phạm quy định về đóng BHYT các đơn vị và doanh nghiệp vi phạm sẽ bị cơ quan chức năng xử lý như sau:

- Buộc hoàn trả số tiền mà đối tượng tham gia BHYT bị thiệt hại (nếu có) đối với hành vi quy định tại các khoản 2, 3 và 4 Điều này. Trường hợp không hoàn trả được cho đối tượng thì nộp vào ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật;

- Buộc nộp số lợi bất hợp pháp có được vào tài khoản thu của quỹ BHYT đối với hành vi quy định tại các Khoản 2, 3 và 4 Điều 80, Luật này.

Người sử dụng thẻ BHYT trái quy định sẽ bị xử lý vi phạm

3. Các mức phạt vi phạm quy định về sử dụng thẻ bảo hiểm y tế

Căn cứ theo quy định tại Điều 84, Nghị Định 117/2020/NĐ-CP đối tượng vi phạm về sử dụng thẻ bảo hiểm y tế trong khám bệnh, chữa bệnh bị xử lý như sau:

Phạt tiền đối với hành vi cho người khác mượn thẻ BHYT hoặc sử dụng thẻ BHYT của người khác trong khám bệnh, chữa bệnh theo một trong các mức sau đây:

- Phạt từ 1.000.000 - 2.000.000 đồng đối với trường hợp vi phạm nhưng chưa làm thiệt hại đến quỹ bảo hiểm y tế.

- Phạt từ 3.000.000 - 5.000.000 đồng đối với trường hợp vi phạm làm thiệt hại đến quỹ BHYT.

Người lao động tuyệt đối không sử dụng thẻ BHYT của người khác để khám chữa bệnh BHYT để tránh trường hợp bị phạt.

3.1 Đối tượng vi phạm quy định sử dụng thẻ BHYT được xử lý như nào?

Đối tượng vi phạm về việc sử dụng thẻ BHYT sẽ bị buộc phải thực hiện các quy định sau:

- Buộc hoàn trả số tiền đã vi phạm vào tài khoản thu của quỹ BHYT (nếu có).

- Bị phạt tới 5 triệu đồng khi cho mượn thẻ BHYT hoặc sử dụng thẻ BHYT đi khám bệnh, chữa bệnh. 

Bảo hiểm xã hội điện tử EBH hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những hành vi vi phạm trong lĩnh vực bảo hiểm y tế và cách xử lý của cơ quan có thẩm quyền. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào khác, xin vui lòng liên hệ với EBH. EBH luôn sẵn sàng trợ giúp bạn.

Tài Phạm - EBH