Từ ngày 01/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024 chính thức có hiệu lực, mang đến nhiều thay đổi quan trọng về chính sách hưởng BHXH một lần. Quy định mới được hướng dẫn chi tiết tại Quyết định 222/QĐ-BHXH và Thông tư 01/2025/TT-BLĐTBXH, trong đó làm rõ điều kiện, hồ sơ cũng như quy trình thực hiện. Bài viết dưới đây sẽ giúp người lao động nắm rõ các bước làm thủ tục rút bảo hiểm xã hội 1 lần, tránh sai sót và tiết kiệm thời gian khi thực hiện.

Từ 01/7/2025 người lao động rút BHXH 1 lần thực hiện thủ tục theo quy định mới

1. Quy định rút BHXH một lần từ ngày 01/7/2025

Căn cứ Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024, có hiệu lực từ 01/7/2025, chính sách về Bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần có sự phân tách theo thời điểm tham gia và các trường hợp đặc biệt, nhằm khuyến khích bảo lưu thời gian để hưởng lương hưu nhưng vẫn bảo đảm quyền rút trong một số tình huống cụ thể.

a) Người đã tham gia BHXH trước ngày 01/7/2025

Người đã tham gia BHXH bắt buộc/tự nguyện trước ngày 01/7/2025 vẫn được quyền đề nghị hưởng BHXH một lần trong các trường hợp sau:

1. Đã chấm dứt tham gia BHXH;

2. Sau tối thiểu 12 tháng không tiếp tục đóng BHXH;

3. Chưa đủ điều kiện về thời gian để hưởng lương hưu theo luật;

4. Có đơn đề nghị hưởng.

b) Người bắt đầu tham gia từ ngày 01/7/2025 trở đi

Chỉ được rút BHXH một lần trong các trường hợp mang tính ngoại lệ như:

1. Ra nước ngoài để định cư;

2. Mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng/hiểm nghèo;

3. Suy giảm khả năng lao động ở mức nặng;

4. Đủ tuổi nghỉ hưu nhưng tổng thời gian đóng chưa đạt ngưỡng tối thiểu để hưởng lương hưu;

5. Các trường hợp đặc thù do luật định.

Như vậy, theo luật mới, người tham gia BHXH vẫn có thể rút BHXH một lần, tuy nhiên phạm vi và điều kiện chặt chẽ hơn với người mới tham gia sau mốc 01/7/2025.

2. Hồ sơ làm thủ tục rút BHXH một lần

Để làm thủ tục rút bảo hiểm xã hội một lần, người lao động cần chuẩn bị hồ sơ theo quy định tại Điều 78, Luật bảo hiểm xã hội 2024.

a) Trường hợp tham gia BHXH thông thường

Để được hưởng BHXH một lần, người tham gia BHXH chuẩn bị một bộ hồ sơ, tạm gọi là bộ hồ sơ cơ bản, bao gồm: 

1. Sổ bảo hiểm xã hội;

2. Văn bản đề nghị hưởng bảo hiểm xã hội một lần (do người lao động làm).

a) Trường hợp rút BHXH 1 lần để ra nước ngoài định cư

Nếu người tham gia BHXH muốn ra nước ngoài định cư và rút BHXH một lần, thì khi đó, ngoài hồ sơ cơ bản người tham gia cần có thêm các giấy tờ sau đây trong hồ sơ:

• Hộ chiếu do nước ngoài cấp;

• Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh để định cư ở nước ngoài;

• Thẻ thường trú dài hạn ở nước ngoài của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp;

• Giấy tờ hợp pháp khác thể hiện việc định cư ở nước ngoài theo quy định của Chính phủ.

Lưu ý: các giấy tờ trên phải là bản sao, giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ sau đây:

c) Trường hợp đang mắc bệnh muốn rút BHXH một lần

Theo quy định, Người đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS được rút BHXH khi có bản tóm tắt hồ sơ bệnh án hoặc bản chính hoặc bản sao giấy ra viện.

d) Người khuyết tật, suy giảm khả năng lao động muốn rút BHXH một lần

Trường hợp người tham gia BHXH có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên hoặc người bị khuyết tật đặc biệt nặng được làm thủ tục rút BHXH một lần.

Ngoài giấy tờ tại bộ hồ sơ cơ bản, cần có thêm biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động của Hội đồng giám định y khoa hoặc bản sao giấy xác nhận mức độ khuyết tật đặc biệt nặng.

Quy trình rút BHXH 1 lần kể từ ngày 01/7/2025

3. Quy trình các bước làm thủ tục rút bảo hiểm xã hội 1 lần

Theo hướng dẫn tại Quyết định số 222/QĐ-BHXH và Luật BHXH năm 2024, người lao động muốn làm thủ tục rút BHXH một lần có thể nộp trực tiếp, qua bưu chính công ích hoặc thực hiện điện tử qua cổng/dịch vụ công (nếu đáp ứng điều kiện kỹ thuật).

Do quy định mới về việc rút bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần có sự điều chỉnh theo mốc thời gian từ ngày 01/7/2025. Do vậy trước khi làm hồ sơ hưởng chế độ người lao động cần thực hiện việc tự đánh giá điều kiện theo mốc 01/7/2025 bao gồm:

1 - Xác định bạn thuộc nhóm tham gia trước hay sau ngày 01/7/2025.

2 - Kiểm tra thời gian đã ngừng đóng, tình trạng việc làm, tổng thời gian đã đóng BHXH, và có thuộc trường hợp đặc biệt theo luật hay không. Việc phân loại đúng từ đầu giúp hạn chế hồ sơ bị trả về, làm mất thời gian.

Khi đã xác định cụ thể người lao động thuộc trường hợp hưởng BHXH 1 lần nào? Người lao động thực hiện chuẩn bị hồ sơ hưởng tương ứng với trường hợp đó. Dưới đây là các bước làm thủ tục rút BHXH 1 lần: 

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ rút BHXH một lần

Người rút BHXH 1 lần chuẩn bị hồ sơ theo hướng dẫn chi tiết tại phần 2 của bài viết, bao gồm:

1. Sổ BHXH bản chính.

2. Đơn đề nghị hưởng BHXH một lần Mẫu 14-HSB: Tải xuống và điền đầy đủ thông tin. Hãy kiểm tra kỹ phần thông tin tài khoản ngân hàng, phương thức nhận tiền, số điện thoại thật kỹ lưỡng để cơ quan BHXH có thể liên hệ nhanh nhất.

3. Tài liệu khác chứng minh trường hợp đặc biệt (nếu có) và giấy tờ tùy thân.

Bước 2: Nộp hồ sơ xin rút BHXH một lần

Người tham gia có thể nộp theo một trong các hình thức sau:

1) Nộp trực tiếp: Tại BHXH quận/huyện nơi cư trú. Mang bản gốc để đối chiếu.

2) Nộp qua bưu chính công ích: Gọi trước để được hướng dẫn cách niêm phong hồ sơ và theo dõi lộ trình.

3) Nộp trực tuyến: Đăng ký/đăng nhập tài khoản trên Cổng Dịch vụ công/BHXH, thực hiện thủ tục số tương ứng; một số thành phần có thể cần gửi bản giấy bổ sung nếu pháp luật yêu cầu lưu bản gốc. Các kênh nộp này là các phương thức thủ tục hành chính đã được BHXH Việt Nam công bố trong hệ thống TTHC tại Quyết định 222/QĐ-BHXH.

Bước 3: Tiếp nhận và giải quyết hồ sơ hưởng BHXH một lần

Cơ quan BHXH tiếp nhận, kiểm tra tính đầy đủ/hợp lệ, đối chiếu quá trình đóng trên sổ và dữ liệu. Thực hiện điều chỉnh tiền lương/thu nhập đã đóng theo hệ số của Thông tư 01/2025/TT-BLĐTBXH trước khi tính mức chi trả.

Trong vòng 07 ngày làm việc, không kể ngày nghỉ và lễ, tết, cơ quan BHXH sẽ xử lý hồ sơ cho người tham gia có hồ sơ hợp lệ. Trường hợp hồ sơ có sai sót, cần điều chỉnh/ bổ sung hay bất kỳ vấn đề nào khác, cơ quan BHXH có trách nhiệm thông báo lại lý do cho người nộp hồ sơ.

Bước 4: Nhận trợ cấp BHXH một lần

Nếu hồ sơ hợp lệ và được thông qua, người lao động nhận tiền theo phương thức đã đăng ký (tài khoản ngân hàng hoặc nhận trực tiếp tại bưu cục/điểm chi trả theo thông báo).

Trên đây là những chia sẻ từ Bảo hiểm xã hội điện tử eBH về thủ tục rút bảo hiểm xã hội một lần từ 01/7/2025. Về cơ bản, thủ tục mới vẫn được thực hiện theo quy trình trước đây nhưng người lao động cần phải thỏa mãn điều kiện mới theo Luật BHXH 2024 nhằm ưu tiên bảo lưu để hưởng lương hưu. Người tham gia trước mốc 01/7/2025 tiếp tục có quyền rút BHXH một lần khi đáp ứng điều kiện, trong khi người tham gia mới chỉ được rút trong các trường hợp đặc biệt.

Nguyệt Nga