Trợ cấp hưu trí xã hội là một trong những chính sách mới tại Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024. Chi tiết về khoản trợ cấp này và hướng dẫn dành cho người đủ điều kiện sẽ được trình bày trong bài viết dưới đây của eBH.

1. Trợ cấp hưu trí xã hội là gì?

Trợ cấp hưu trí xã hội là chính sách mới áp dụng từ ngày 01/7/2025

1.1 Định nghĩa trợ cấp hưu trí xã hội

Trợ cấp hưu trí xã hội là khoản tiền hỗ trợ hàng tháng do nhà nước chi trả cho người cao tuổi không có lương hưu hoặc không đủ điều kiện hưởng chế độ bảo hiểm xã hội. Đây là một chính sách an sinh nhằm đảm bảo thu nhập tối thiểu, giúp người già có điều kiện sinh hoạt ổn định khi không còn khả năng lao động.

Căn cứ theo Khoản 2 Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, người nhận trợ cấp hưu trí xã hội sẽ đồng thời được hưởng các chế độ sau:

1. Tiền trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng;

2. Bảo hiểm y tế do ngân sách nhà nước đóng;

3. Hỗ trợ chi phí mai táng khi mất.

1.2 Phân biệt trợ cấp hưu trí xã hội và lương hưu

Nhiều người nhầm lẫn giữa trợ cấp hưu trí xã hội và lương hưu. Dưới đây là sự khác biệt chính:

2. Điều kiện được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội

Theo Điều 21 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, những người đáp ứng các tiêu chí sau sẽ được nhận trợ cấp hưu trí xã hội:

Trường hợp 1:

a) Đủ 75 tuổi trở lên;

b) Không nhận lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng, trừ các trường hợp do Chính phủ quy định;

c) Có đơn đề nghị hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Trường hợp 2:

Công dân Việt Nam từ 70 đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo hoặc cận nghèo và đáp ứng đủ các điều kiện (không nhận lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng và có đơn đề nghị trợ cấp) sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội có thẩm quyền điều chỉnh giảm dần độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội theo đề xuất của Chính phủ, dựa trên tình hình kinh tế - xã hội và khả năng ngân sách nhà nước trong từng giai đoạn.

Như vậy, độ tuổi nhận trợ cấp hưu trí xã hội từ 1/7/2025 đã được giảm xuống 5 năm so với trước đây.

3. Thủ tục hưởng trợ cấp hưu trí xã hội

Đăng ký nhận trợ cấp hưu trí xã hội như thế nào?

Người đáp ứng điều kiện nhận trợ cấp hưu trí xã hội cần nộp Văn bản đề nghị hưởng trợ cấp hưu trí xã hội (Mẫu 01 ban hành theo Nghị định 176/2025/NĐ-CP) tới Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã/phường nơi cư trú.

Phương thức gửi có thể lựa chọn giữa:

• Nộp trực tiếp tại Uỷ ban nhân dân xã/phường

• Gửi qua dịch vụ bưu chính.

• Gửi qua môi trường mạng.

Trong vòng 10 ngày, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã tổ chức xem xét, chuẩn hoá, xác thực và đối chiếu với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để quyết định thực hiện chi trả trợ cấp hưu trí xã hội cho đối tượng theo pháp luật. Trường hợp người đề nghị không đủ điều kiện nhận thì phải trả lời, nêu rõ lí do bằng văn bản.

Thời gian hưởng trợ cấp hưu trí xã hội được tính kể từ thời điểm Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã ký quyết định.

Lưu ý:

Trường hợp người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội chuyển địa bàn sinh sống và đề nghị hưởng trợ cấp tại nơi cư trú mới: Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã quyết định thôi chi trả tại địa bàn và có văn bản kèm theo giấy tờ của người đề nghị tới Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi cư trú mới.

Trường hợp người nhận trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng mất: Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã ký quyết định thôi hưởng trợ cấp. Thời gian tính từ tháng sau liền kề với tháng đối tượng chết hoặc không đủ điều kiện nhận.

4. Mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng là bao nhiêu?

Mức trợ cấp do Chính phủ quy định, căn cứ vào tình hình kinh tế - xã hội và khả năng ngân sách nhà nước trong từng giai đoạn. 

Theo Điều 3 Nghị định 176/2025/NĐ-CP, người nhận sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội 500.000đ mỗi tháng kể từ ngày 1/7/2025.

Nếu đối tượng này trùng với đối tượng được nhận trợ cấp xã hội hàng tháng thì được nhận chế độ trợ cấp cao hơn.

Tuỳ theo điều kiện, tình hình kinh tế - xã hội mà Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định hỗ trợ thêm cho đối tượng hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Ngoài ra, người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội sẽ được hỗ trợ chi phí mai táng tối thiểu 10 triệu đồng khi mất.

Cứ mỗi 3 năm, Chính phủ tiến hành rà soát và xem xét điều chỉnh mức trợ cấp này.

Như vậy, trợ cấp hưu trí xã hội là chính sách mà Chính phủ hỗ trợ dành cho những người cao tuổi không có lương hưu hoặc hoàn cảnh khó khăn. Chính sách này nhằm đảm bảo hỗ trợ họ có thêm nguồn thu nhập để trang trải cuộc sống, đồng thời hưởng các phúc lợi về Y tế, mai táng.

4.1 Chính sách trợ cấp hưu trí xã hội đối với người không có lương hưu

Theo Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024, người từ đủ 75 tuổi trở lên (đã giảm 5 tuổi so với quy định trước đây) không có lương hưu hoặc trợ cấp BHXH hằng tháng sẽ được nhận trợ cấp hưu trí xã hội từ ngày 01/7/2025.

Ngoài ra, công dân từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo hoặc cận nghèo, đáp ứng các điều kiện hưởng theo quy định, cũng được hưởng khoản tiền trợ cấp này. Mức trợ cấp hằng tháng được Chính phủ quy định và định kỳ mỗi 3 năm sẽ rà soát, điều chỉnh để phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước. 

Đây là một hình thức hỗ trợ từ Nhà nước nhằm đảm bảo quyền lợi an sinh xã hội cơ bản, thể hiện sự quan tâm đối với những đối tượng yếu thế, đặc biệt là những người cao tuổi khi họ không còn khả năng lao động và không có thu nhập từ lương hưu hoặc trợ cấp BHXH, để giúp họ trang trải các nhu cầu cơ bản trong cuộc sống.

Bên cạnh đó, chính sách trợ cấp hưu trí xã hội cũng góp phần làm giảm bất bình đẳng xã hội, đảm bảo rằng mọi người dân, dù không tham gia hoặc không đủ điều kiện tham gia BHXH, đều có sự hỗ trợ khi về già. Điều này phù hợp với mục tiêu công bằng xã hội và phát triển bền vững của Chính phủ.

Cảm ơn quý khách đã quan tâm và theo dõi bài viết từ Phần mềm BHXH điện tử eBH. Chúng tôi sẽ liên tục cập nhật những thông tin mới nhất về chính sách BHXH, BHYT trong năm 2025.

Mạnh Hùng