Thời gian gần đây, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội nhận được thông tin phản ánh ở một số địa phương về việc người lao động mượn hồ sơ của người khác để giao kết hợp đồng lao động và tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH). Hành vi vi phạm này đã gây ảnh hưởng đến thông tin nguồn lao động và nhiều nhân tố khác.

Mượn hồ sơ giao kết hợp đồng lao động là vi phạm quy định của luật Lao động.

Trước tình trạng mượn hồ sơ để giao kết hợp đồng lao động (HĐLĐ) và tham gia BHXH xảy ra ở nhiều địa phương, Bộ LĐTBXH đã ban hành Công văn 1767/LĐTBXH-BHXH ngày 31/5/2022. Theo đó, hướng dẫn về việc vi phạm mượn hồ sơ để giao kết HĐLĐ và tham gia BHXH. Cụ thể:

Trường hợp người lao động mượn hồ sơ của người khác để giao kết HĐLĐ là hành vi:

• Vi phạm nguyên tắc “trung thực” theo quy định tại Khoản 1, Điều 15 của Bộ luật Lao động;

• Vi phạm nghĩa vụ cung cấp thông tin khi giao kết hợp đồng lao động theo quy định tại Khoản 2, Điều 16 của Bộ luật Lao động. 

Căn cứ quy định tại Điểm b Khoản 1 Điều 49 của Bộ luật Lao động 2019, trường hợp mượn hồ sơ của người khác để giao kết HĐLĐ là trường hợp hợp đồng lao động vô hiệu toàn bộ.

Hợp đồng vô hiệu hóa toàn bộ khi người lao động mượn để ký kết hợp đồng và tham gia BHXH.

Bên cạnh đó, Công văn 1767/LĐTBXH-BHXH còn nêu rõ thẩm quyền tuyên bố hợp đồng lao động vô hiệu và xử lý hợp đồng vô hiệu được thực hiện theo quy định tại Điều 50, Điều 51 của Bộ luật Lao động và Nghị định số 145/2020/NĐ-CP ngày 14/12/2020 của Chính phủ. Cụ thể:

(1) Tòa án nhân dân có quyền tuyên bố hợp đồng lao động vô hiệu. 

(2) Xử lý theo quy định tại Khoản 2, Điều 51 của Bộ luật Lao động: Quyền, nghĩa vụ và lợi ích của người lao động được giải quyết theo quy định của pháp luật; trường hợp do ký sai thẩm quyền thì hai bên ký lại.

(3) Xử lý theo Điều 10, Nghị định số 145/2020/NĐ-CP: 

- Người lao động và người sử dụng lao động ký lại HĐLĐ theo đúng quy định của pháp luật

- Quyền, nghĩa vụ và lợi ích của người lao động kể từ khi bắt đầu làm việc theo hợp đồng lao động bị tuyên bố vô hiệu cho đến khi HĐLĐ được ký lại thực hiện như sau:

• Nếu quyền, lợi ích của mỗi bên trong hợp đồng lao động không thấp hơn quy định của pháp luật, thỏa ước lao động tập thể đang áp dụng thì quyền, nghĩa vụ, lợi ích của người lao động được thực hiện theo nội dung HĐLĐ bị tuyên bố vô hiệu;

• Nếu hợp đồng lao động có nội dung về quyền, nghĩa vụ, lợi ích của mỗi bên vi phạm pháp luật nhưng không ảnh hưởng đến phần nội dung khác của HĐLĐ thì quyền, nghĩa vụ và lợi ích của người lao động thực hiện theo Khoản 2 Điều 9 Nghị định này;

• Thời gian người lao động làm việc theo hợp đồng lao động bị tuyên bố vô hiệu được tính là thời gian làm việc của người lao động cho người sử dụng lao động để làm căn cứ thực hiện chế độ theo quy định của pháp luật về lao động.

- Trường hợp không ký lại HĐLĐ bị tuyên bố vô hiệu toàn bộ thì:

• Thực hiện chấm dứt hợp đồng lao động;

• Quyền, nghĩa vụ, lợi ích của người lao động kể từ khi bắt đầu làm việc theo hợp đồng lao động bị tuyên bố vô hiệu cho đến khi chấm dứt HĐLĐ được thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều này;

• Giải quyết chế độ trợ cấp thôi việc theo quy định tại Điều 8 Nghị định này.

Tòa án có thẩm quyền giải quyết các vấn đề khác liên quan đến việc xử lý hợp đồng lao động vô hiệu toàn bộ do người lao động và người sử dụng lao động giao kết không đúng thẩm quyền hoặc vi phạm nguyên tắc giao kết HĐLĐ theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự.

Như vậy, trong bài viết trên đây Bảo hiểm xã hội eBH đã gửi đến bạn đọc những thông tin mới nhất về việc người lao động mượn hồ sơ của người khác để giao kết hợp đồng lao động căn cứ theo công văn 1767/LĐTBXH-BHXH.

Người lao động và người sử dụng lao động cần đặc biệt lưu ý khi thực hiện ký kết HĐLĐ đúng theo quy định của pháp luật lao động và pháp luật về bảo hiểm xã hội.