Từ ngày 01/7/2025, theo Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024, mức đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện sẽ có một số thay đổi quan trọng nhằm mở rộng quyền lợi và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người mới tham gia. Chi tiết mời bạn hãy cùng EBH Thái Sơn tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Người tham gia BHXH tự nguyện được lựa chọn mức đóng

1. Những thay đổi về mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện

Căn cứ theo quy định tại Điều 36 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, mức đóng hay số tiền người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện phải đóng hằng tháng sẽ được tính theo công thức mới như sau:

Mức đóng/tháng = 22% × Mức thu nhập chọn đóng - Mức hỗ trợ từ ngân sách (Nhà nước + Tỉnh)

Như vậy mức đóng BHXH tự nguyện hằng tháng của người tham gia được tính bằng 22% của mức thu nhập do người tham gia lựa chọn mức đóng trừ đi khoản tiền do Nhà nước và Tỉnh hỗ trợ mức đóng (nếu có).

1.1 Thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện

Phạm vị thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện được quy định tại khoản 2 Điều 31 Luật BHXH 2024 cụ thể như sau:

• Mức thu nhập tối thiểu bằng mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn (năm 2025 là 1.500.000 đồng/người/tháng theo Điều 3 Nghị định 07/2021/NĐ-CP).

• Mức thu nhập tối đa bằng 20 lần mức tham chiếu tính đóng BHXH tại thời điểm đóng, trong đó mức tham chiếu năm 2025 là 2.340.000 đồng/tháng, do vậy mức thu nhập tối đa đóng BHXH tự nguyện sẽ là 46.800.000 đồng/tháng.

Chiếu theo quy định trên, tương ứng phạm vi mức đóng BHXH tự nguyện năm 2025 nằm trong khoảng sau:

• Mức đóng thấp nhất = 22% × 1.500.000 = 330.000 đồng/tháng.

• Mức đóng cao nhất = 22% × 46.800.000 = 10.296.000 đồng/tháng.

1.2 Mức hỗ trợ đóng từ ngân sách nhà nước

Căn cứ theo quy định tại Điều 5 Nghị định 159/2025/NĐ-CP, một số nhóm đối tượng tham gia BHXH tự nguyện được hưởng chính sách hỗ trợ từ Nhà nước với mức đóng hỗ trợ cao nhất lên tới 50% và mức hỗ trợ thấp nhất là 20%.

Khoản tiền hỗ trợ được tính theo tỷ lệ % trên mức đóng BHXH tự nguyện hàng tháng và mức chuẩn nghèo khu vực nông thôn tại thời điểm đóng. Thời gian áp dụng chính sách hỗ trợ từ ngân sách nhà nước tối đa là 10 năm (120 tháng)

2. Mức đóng BHXH tự nguyện từ 01/7/2025

Mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện có sự thay đổi từ ngày 01/7/2025 khi luật BHXH 2024 có hiệu lực thi hành, người tham gia không chỉ được tự lựa chọn mức đóng phù hợp với mức thu nhập mà còn được hỗ trợ mức đóng từ ngân sách nhà nước và ngân sách tỉnh (nếu có chính sách riêng).

Đối với hầu hết người tham gia BHXH tự nguyện không được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng sẽ được lựa chọn mức đóng BHXH tùy vào khả năng tài chính của mỗi người. Tuy nhiên phạm vi mức đóng cho phép theo quy định tại khoản 2 Điều 31 Luật BHXH 2024 nằm trong khoảng thấp nhất là 330.000 đồng/tháng và cao nhất là 10.296.000 đồng/tháng.

Đối với nhóm đối tượng đặc thù do Chính phủ quy định tham gia BHXH tự nguyện sẽ được nhận thêm mức hỗ trợ đóng BHXH từ ngân sách Nhà nước và Ngân sách Tỉnh (nếu Tỉnh có chính sách riêng) phạm vi mức đóng BHXH tự nguyện sẽ thấp hơn so với đối tượng tham gia bình thường khác:

Dưới đây là bảng Phạm vi mức đóng (tối thiểu & tối đa) đối với nhóm đối tượng được Ngân sách nhà nước hỗ trợ.

2.1 Quy định về mức hỗ trợ từ ngân sách tỉnh

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 5 Nghị định 159/2025/NĐ-CP, ngoài mức hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước, người tham gia BHXH tự nguyện còn có thể được hỗ trợ thêm mức đóng từ ngân sách tỉnh (từ 10% đến 30%) nếu địa phương có chính sách riêng. Điều này sẽ phụ thuộc vào điều kiện kinh tế - xã hội và khả năng cân đối ngân sách địa phương.

Mức hỗ trợ từ tỉnh là mức hỗ trợ bổ sung, không thay thế cho mức hỗ trợ từ Nhà nước. Trường hợp một người tham gia thuộc nhiều diện hỗ trợ (Nhà nước và Tỉnh) thì sẽ được hưởng mức hỗ trợ cao nhất lên tới 80% mức đóng.

UBND cấp Tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp để quyết định mức hỗ trợ và thời gian hỗ trợ thêm cho người dân tham gia BHXH tự nguyện.

2.2 Ảnh hưởng của mức đóng BHXH tự nguyện đến quyền lợi của người tham gia

Mức đóng BHXH tự nguyện có ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi hưởng các chế độ BHXH tự nguyện của người tham gia gồm các khoản trợ cấp thai sản, lương hưu và trợ cấp tử tuất. Cụ thể:

2.2.1 Ảnh hưởng đến mức lương hưu

Lương hưu hàng tháng được tính dựa trên bình quân mức thu nhập tháng đóng BHXH nhân với tỷ lệ hưởng lương hưu. Do đó, người tham gia bảo hiểm tự nguyện chọn mức đóng cao sẽ có mức lương hưu cao hơn khi đáp ứng đủ điều kiện nghỉ hưu gồm tuổi nghỉ hưu và thời gian đóng BHXH.

2.2.2 Ảnh hưởng đến trợ cấp tử tuất

Nếu người tham gia BHXH tự nguyện đã đóng từ đủ 60 tháng trở lên, khi qua đời, thân nhân sẽ được hưởng trợ cấp mai táng phí và trợ cấp tuất một lần.

Trong đó, mức trợ cấp tuất một lần bằng 1,5 tháng bình quân mức thu nhập đóng BHXH nhân với số năm đã đóng BHXH. Do vậy mức đóng BHXH của người tham gia tỷ lệ thuận với quyền lợi nhận trợ cấp của người thụ hưởng.

2.2.3 Ảnh hưởng đến trợ cấp thai sản

Từ 01/7/2025, người tham gia là nữ sẽ được hưởng thêm chế độ thai sản BHXH tự nguyện nếu đủ điều kiện về thời gian đóng BHXH từ đủ 6 tháng trong 12 tháng trước khi sinh con. 

Trong đó mức hưởng trợ cấp thai sản được tính bằng bình quân mức thu nhập đóng BHXH nhân với số tháng nghỉ thai sản. Do đó, nếu mức đóng BHXH tự nguyện hưởng chế độ thai sản của người tham gia càng lớn thì mức trợ cấp của người đó càng cao.

Như vậy, người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn mức đóng càng cao thì quyền lợi hưởng các chế độ BHXH tự nguyện sẽ càng lớn.

Trên đây là những chia sẻ từ Bảo hiểm xã hội điện tử eBH liên quan đến mức đóng BHXH tự nguyện của người tham gia kể từ ngày 01/7/2025 khi Luật BHXH năm 2024 chính thức có hiệu lực thi hành. Khi tham gia BHXH tự nguyện người dân có thể chọn mức đóng phù hợp với khả năng tài chính và vẫn được Nhà nước hỗ trợ một phần.

Để đăng ký tham gia BHXH tự nguyện, người dân có thể đăng ký online qua công dịch vụ công hoặc tới các điểm tổ chức dịch vụ thu BHXH gần nhất để được hướng dẫn làm thủ tục đăng ký theo quy định.

Tài Phạm