Đối với lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài, việc tham gia BHXH không chỉ là trách nhiệm mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ các quy định về BHXH dành cho lao động Việt Nam làm việc ở nước ngoài, từ việc đóng BHXH, mức đóng đến quy trình truy nộp sau khi về nước.

Lao động Việt Nam làm việc ở nước ngoài được tham gia đóng BHXH

1. Lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài có cần đóng BHXH không?

Căn cứ quy định tại Điểm g, Khoản 1, Điều 2 của Luật Bảo hiểm xã hội 2024, công dân Việt Nam làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Tuy nhiên, nếu người lao động Việt Nam làm việc tại nước ngoài mà quốc gia này áp dụng điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên có quy định khác thì sẽ áp dụng theo điều ước quốc tế đó.

Vậy người lao động Việt Nam đi làm việc tại nước ngoài có được đóng BHXH tự nguyện không?

Theo quy định tại Khoản 5, Điều 2, Nghị định số 190/2007/NĐ-CP, Chính phủ hướng dẫn một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về BHXH tự nguyện thì người tham gia BHXH tự nguyện là công dân Việt Nam trong nhóm tuổi lao động, không thuộc diện áp dụng của pháp luật về BHXH bắt buộc. Trong đó gồm có người lao động làm việc có thời hạn ở nước ngoài nếu trước đó chưa tham gia BHXH bắt buộc hoặc đã nhận BHXH một lần.

Pháp luật quy định mức đóng & kỳ đóng BHXH cho lao động làm việc tại nước ngoài

2. Lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài đóng BHXH như thế nào?

Quy định về mức đóng, kỳ hạn đóng BHXH cho lao động đi làm việc tại nước ngoài được đề cập tại Khoản 2, Điều 33 của Luật BHXH 2024 như sau:

2.1 Kỳ đóng BHXH cho người lao động đi làm việc nước ngoài

Người lao động có thể đóng bảo hiểm xã hội theo một trong sau các phương thức:

• 3 tháng;

• 6 tháng;

• 12 tháng một lần;

• Đóng trước toàn bộ cho thời gian làm việc theo hợp đồng ở nước ngoài.

*Thời hạn đóng muộn nhất là ngày cuối cùng của tháng tiếp theo sau chu kỳ đóng.

Nếu hợp đồng lao động được gia hạn hoặc người lao động ký hợp đồng mới tại quốc gia tiếp nhận, họ sẽ tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội theo các phương thức trên cho thời gian gia hạn hoặc hợp đồng mới. Ngoài ra, người lao động cũng có thể thực hiện truy đóng sau khi trở về nước.

2.2 Mức đóng BHXH của lao động Việt Nam đi làm nước ngoài

Hàng tháng, người lao động Việt Nam làm việc ở nước ngoài sẽ đóng mức BHXH bằng 22% tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc cho quỹ hưu trí và tử tuất.

Trong đó, căn cứ quy định tại Điểm d, Khoản 1, Điều 33, Luật Bảo hiểm xã hội 2024: Lao động đi làm việc tại nước ngoài (tức thuộc đối tượng tại điểm g, Khoản 1, Điều 2 của Luật này) sẽ được lựa chọn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc. Với mức thấp nhất bằng với mức tham chiếu và mức cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu. Trong đó, lấy mức tham chiếu theo quy định của pháp luật tại thời điểm đóng.

Lưu ý: Mức tham chiếu có thể thay đổi theo thời gian, tùy vào chính sách của chính phủ.

Như vậy, theo quy định của mức tham chiếu hiện hành, mức đóng BHXH hàng tháng của người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài tối thiểu là 2,34 triệu đồng và tối đa là 46,8 triệu đồng.

Người lao động làm việc tại nước ngoài đóng BHXH sau khi lao động về nước

3. Hướng dẫn truy nộp cho bảo hiểm xã hội sau khi lao động về nước

Căn cứ Điều 38, Văn bản hợp nhất số 2525/VBHN-BHXH, lao động đi làm việc tại nước ngoài truy đóng BHXH theo các quy định, điều kiện và trình tự dưới đây.

3.1 Quy định về truy thu BHXH cho lao động nước ngoài về nước

Việc truy thu, truy nộp BHXH cho Việt kiều - người lao động Việt Nam đi làm việc từ nước ngoài về được quy định như sau:

- Truy đóng BHXH cho thời gian đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng lao động mà người lao động chưa đóng: trường hợp sau 06 tháng kể từ ngày chấm dứt HĐLĐ về nước mới thực hiện truy đóng BHXH thì số tiền truy thu BHXH được tính bao gồm số tiền phải đóng BHXH theo quy định cộng với tiền lãi truy thu (tính theo số tiền phải đóng).

- Về điều kiện truy thu, cần đảm bảo một trong hai điều kiện sau:

• Cơ quan có thẩm quyền hoặc cơ quan BHXH thanh tra buộc truy thu.

• Đơn vị đề nghị truy thu đối với người lao động Việt Nam đi làm nước ngoài.

Do đó, cần lưu ý, người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước người về không thể thực hiện truy đóng BHXH mà phải thông qua đơn vị sử dụng lao động.

3.2 Quy trình thực hiện truy đóng BHXH cho người lao động đi làm việc ở nước ngoài về

Hồ sơ đề nghị truy đóng BHXH đối với lao động Việt Nam đi làm việc tại nước ngoài cần đầy đủ theo quy định tại Phụ lục 02, Văn bản hợp nhất số 2525/VBHN-BHXH. Trong đó, chia thành 09 nhóm đối tượng là đơn vị và 18 nhóm đối tượng là người lao động.

Về trình tự và phương án giải quyết truy thu BHXH, chia thành 03 nhóm giai đoạn như sau:

Hiểu rõ và tuân thủ các quy định về BHXH sẽ giúp người lao động đi làm việc ở nước ngoài tuân thủ pháp luật, đảm bảo quyền lợi lâu dài và tránh những rủi ro không đáng có. Nếu bạn đang có kế hoạch làm việc tại nước ngoài, hãy tìm hiểu kỹ và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ BHXH để bảo vệ quyền lợi của bản thân trong tương lai.

Dương Nguyễn