Bảo hiểm hưu trí bổ sung là một hình thức bảo hiểm tự nguyện nhằm giúp người lao động có thêm nguồn thu nhập khi về hưu. Trong bối cảnh già hóa dân số ngày càng gia tăng, chính sách bảo hiểm này đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao mức sống cho người nghỉ hưu. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết về khái niệm, lợi ích, cơ chế hoạt động và chính sách pháp luật liên quan đến hưu trí bổ sung theo quy định mới nhất từ 01/7/2025.

Hưu trí bổ sung là một loại hình bảo hiểm tự nguyện bổ sung

1. Bảo hiểm hưu trí bổ sung là gì?

Bảo hiểm hưu trí bổ sung là một chế độ bảo hiểm được quy định lần đầu tại Khoản 7 Điều 3 Luật bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2014. Tuy nhiên từ 2025 chế độ này đã được giải thích lại để phù hợp hơn với tình hình hiện tại.

Theo đó, căn cứ theo Khoản 5 Điều 3 Luật bảo hiểm xã hội năm 2024 có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, khái niệm về bảo hiểm hưu trí bổ sung được quy định cụ thể như sau:

Bảo hiểm hưu trí bổ sung là loại hình bảo hiểm mang tính chất tự nguyện, hoạt động theo nguyên tắc thị trường, nhằm bổ sung cho chế độ hưu trí trong BHXH bắt buộc, có cơ chế tạo lập quỹ từ đóng góp của người sử dụng lao động hoặc của người sử dụng lao động và người lao động.

Đối tượng được tham gia BH hưu trí bổ sung quy định tại điều 124, Luật này bao gồm 2 đối tượng chính là người lao động và người sử dụng lao động.

Khác với BHXH bắt buộc, bảo hiểm hưu trí bổ sung có tính linh hoạt hơn khi mức đóng và phương thức đóng do người lao động và người sử dụng lao động tự nguyện thỏa thuận.

1.1 Lợi ích hưởng bảo hiểm hưu trí bổ sung

- Đối với cá nhân thụ hưởng:

(1) Giúp đảm bảo nguồn thu nhập ổn định khi về hưu.

(2) Khoản đóng góp được quản lý riêng trong tài khoản cá nhân, giúp người lao động kiểm soát tài chính tốt hơn.

(3) Hưởng các chính sách ưu đãi thuế theo quy định pháp luật.

- Đối với doanh nghiệp:

(1) Góp phần xây dựng phúc lợi nhân viên hiệu quả, giúp giữ chân nhân tài.

(2) Được hưởng các chính sách ưu đãi thuế khi đóng góp vào bảo hiểm hưu trí bổ sung.

Quy tắc hoạt động của quỹ BH hưu trí bổ sung

2. Cơ chế hoạt động của bảo hiểm hưu trí bổ sung

Dưới đây là những thông tin về quy trình đóng phí, nguyên tắc đầu tư và cơ chế chi trả từ quỹ BH hưu trí bổ sung.

Quy trình đóng phí

Căn cứ Điều 125, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024:

Mức đóng do người lao động và người sử dụng lao động tự nguyện thỏa thuận.

Các khoản đóng góp được quản lý theo tài khoản hưu trí cá nhân, giúp người lao động theo dõi tài chính tích lũy.

2.2 Nguyên tắc đầu tư quỹ bảo hiểm hưu trí bổ sung

Quỹ BH hưu trí bổ sung hoạt động dựa trên các nguyên tắc sau:

- Thỏa thuận tự nguyện: Mức đóng góp vào quỹ do người lao động và người sử dụng lao động tự nguyện thỏa thuận, không mang tính bắt buộc.

- Quản lý theo tài khoản cá nhân: Mỗi khoản đóng góp sẽ được quản lý riêng biệt trong tài khoản hưu trí cá nhân của từng người tham gia để đảm bảo rõ ràng và minh bạch.

- Công khai và tuân thủ pháp luật: Việc quản lý quỹ phải được thực hiện công khai, minh bạch và tuân thủ đúng quy định pháp luật.

- Chi trả dựa trên số dư tài khoản: Quyền lợi mà người tham gia nhận được sẽ dựa trên số dư trong tài khoản hưu trí cá nhân tại thời điểm chi trả, bao gồm cả phần tích lũy từ hoạt động đầu tư quỹ theo cơ chế thị trường.

2.3 Nguyên tắc chi trả

Khoản tiền chi trả từ BH hưu trí bổ sung được tính dựa trên số dư trong tài khoản hưu trí cá nhân tại thời điểm thanh toán. Số dư này được hình thành từ quá trình đầu tư quỹ BH hưu trí bổ sung theo các nguyên tắc của thị trường.

3. Hình thức và mức chi trả bảo hiểm hưu trí bổ sung

Căn cứ các Khoản 4, 5 và 6, Điều 24, Nghị định 88/2016/NĐ-CP, nguyên tắc chi trả từ quỹ hưu trí được quy định như sau:

3.1 Hình thức chi trả

Người tham gia quỹ có quyền lựa chọn nhận tiền từ tài khoản hưu trí cá nhân theo hai phương thức là chi trả định kỳ hàng tháng hoặc nhận toàn bộ một lần.

Mặc dù có thể chọn bất kỳ hình thức nào, Nhà nước khuyến khích người tham gia nhận lương hưu theo tháng thông qua các chính sách ưu đãi về thuế, được quy định trong Nghị định này và các văn bản hướng dẫn của Bộ trưởng Bộ Tài chính.

3.2 Thời gian và mức chi trả hàng tháng

Việc chi trả định kỳ hàng tháng chỉ áp dụng khi người tham gia quỹ đủ điều kiện nghỉ hưu và kéo dài tối thiểu 10 năm.

Mức chi trả hàng tháng do người thụ hưởng quyết định, tuy nhiên không được vượt quá tổng giá trị tài khoản hưu trí cá nhân tại thời điểm nghỉ hưu chia cho 120 tháng.

Sau thời gian 10 năm nhận lương hưu hàng tháng, người tham gia có thể lựa chọn nhận toàn bộ số tiền còn lại trong tài khoản dưới hình thức thanh toán một lần.

3.3 Trường hợp mức chi trả thấp

Trong trường hợp khoản tiền chi trả hàng tháng được tính toán theo quy định trên thấp hơn mức lương cơ sở theo quy định hiện hành, thì số tiền nhận hàng tháng sẽ được điều chỉnh tối đa bằng mức lương cơ sở cho đến khi tài khoản hưu trí cá nhân được tất toán.

Trên đây là những tổng hợp và chia se từ Bảo hiểm xã hội điện tử eBH về chế độ bảo hiểm hưu trí bổ sung. Đây là giải pháp hiệu quả giúp người lao động có thêm nguồn tài chính vững chắc khi về hưu với chính sách ưu đãi thuế và cơ chế quản lý minh bạch theo quy định tại Luật BHXH năm 2024, chế độ hưu trí bổ sung của BHXH Việt Nam là lựa chọn đáng cân nhắc để đảm bảo cuộc sống ổn định khi về già.

Dương Nguyễn