Chính phủ ban hành Nghị định số 278/2025/NĐ-CP quy định về kết nối, chia sẻ dữ liệu bắt buộc giữa các cơ quan thuộc hệ thống chính trị. Đây là bước tiến lớn trong lộ trình chuyển đổi số quốc gia, hướng tới hình thành hạ tầng dữ liệu thống nhất, hiện đại, phục vụ công tác quản lý, điều hành và cung cấp dịch vụ công cho người dân, doanh nghiệp.

1. Mục tiêu xây dựng nền tảng dữ liệu thống nhất toàn quốc

Nghị định số 278/2025/NĐ-CP gồm 5 chương, 25 điều, quy định cụ thể về nguyên tắc, phương thức và trách nhiệm trong việc kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan từ trung ương đến địa phương.

Mục tiêu chính là đảm bảo khả năng sẵn sàng kết nối, khai thác và sử dụng dữ liệu thống nhất theo Khung kiến trúc dữ liệu quốc gia và Khung quản trị, quản lý dữ liệu quốc gia.

Nội dung quan trọng của Nghị định là việc bắt buộc các cơ quan Nhà nước tích hợp, đồng bộ và sử dụng dữ liệu chủ quốc gia khi xây dựng, cập nhật hoặc vận hành cơ sở dữ liệu, hệ thống thông tin. Điều này góp phần khắc phục tình trạng phân tán dữ liệu, hướng tới nguồn thông tin tập trung, thống nhất và tin cậy phục vụ công tác quản lý Nhà nước.

2. Dữ liệu chủ quốc gia - Nền móng của quản trị số hiện đại

Theo Nghị định 278/2025/NĐ-CP, dữ liệu chủ quốc gia là những thông tin cốt lõi, được kết nối, chia sẻ và khai thác dùng chung trong toàn bộ hệ thống chính trị, từ các cơ quan Đảng, Nhà nước đến Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội.

Nguồn của dữ liệu chủ quốc gia phải được thiết lập theo nguyên tắc: Một dữ liệu chỉ có một nguồn tin cậy duy nhất, do Bộ Công an cấp mã khóa định danh và công bố danh mục dữ liệu trên Hệ thống Từ điển dữ liệu dùng chung.

Song song đó, các bộ, ngành trung ương có trách nhiệm xây dựng và cập nhật dữ liệu chủ chuyên ngành của mình, tích hợp vào hệ thống dữ liệu quốc gia. Bộ Công an giữ vai trò hướng dẫn kỹ thuật, giám sát và đảm bảo tính nhất quán, liên thông dữ liệu trên phạm vi toàn quốc.

Cơ chế này giúp dữ liệu được chuẩn hóa, minh bạch và đồng bộ, tạo nền tảng để các cơ quan dễ dàng chia sẻ, đối chiếu và khai thác thông tin phục vụ giải quyết thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công và quản trị điều hành.

3. Phương thức kết nối, chia sẻ dữ liệu: Đồng bộ - An toàn - Thống nhất

Theo Nghị định 278/2025/NĐ-CP, việc kết nối, chia sẻ dữ liệu bắt buộc giữa các cơ sở dữ liệu được thực hiện thống nhất, đồng bộ, tuân thủ Khung kiến trúc dữ liệu quốc gia, Khung quản trị, quản lý dữ liệu quốc gia và Từ điển dữ liệu dùng chung.

Phương thức kết nối, chia sẻ dữ liệu bắt buộc bao gồm:

Thứ nhất, hệ thống thông tin của cơ quan sử dụng, khai thác dữ liệu kết nối với hệ thống thông tin của cơ quan chia sẻ dữ liệu để truy vấn thông qua Nền tảng chia sẻ, điều phối dữ liệu. Nền tảng này thực hiện xác thực và phân quyền trao đổi dữ liệu giữa hai bên (kết nối chia sẻ dữ liệu theo yêu cầu).

Thứ hai, hệ thống thông tin của cơ quan chia sẻ dữ liệu đồng bộ một phần hoặc toàn bộ dữ liệu của mình sang hệ thống thông tin của cơ quan sử dụng, khai thác dữ liệu thông qua Nền tảng chia sẻ, điều phối dữ liệu.

Thứ ba, cơ quan chia sẻ dữ liệu đồng bộ dữ liệu lên Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia để Bộ Công an thực hiện điều phối cho các cơ quan có nhu cầu khai thác, sử dụng.

Thứ tư, dữ liệu có thể được đóng gói và lưu giữ trên các phương tiện lưu trữ thông tin để chia sẻ trong những trường hợp đặc thù.

Ngoài ra, Nghị định quy định rõ về Máy chủ bảo mật điểm kết nối (Agent Node), thành phần của Nền tảng chia sẻ, điều phối dữ liệu có chức năng bảo mật điểm kết nối, phục vụ trao đổi, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ sở dữ liệu, hệ thống thông tin của bộ, ngành, địa phương. Agent Node được Trung tâm Dữ liệu quốc gia thiết lập, cấu hình và cài đặt theo quy định.

4. Danh mục cơ sở dữ liệu bắt buộc kết nối và lộ trình thực hiện

Theo Nghị định, các cơ sở dữ liệu quốc gia và cơ sở dữ liệu chuyên ngành trọng điểm được liệt kê tại Phụ lục I và II là bắt buộc kết nối, chia sẻ trong hệ thống chính trị. Bao gồm các cơ sở dữ liệu về dân cư, đất đai, doanh nghiệp, bảo hiểm, tài chính, y tế, giáo dục, và nhiều lĩnh vực trọng yếu khác.

Bộ Công an chịu trách nhiệm cập nhật, bổ sung danh mục kết nối và điều phối dữ liệu qua Từ điển dữ liệu dùng chung, bảo đảm mọi cơ quan đều có thể truy cập và khai thác theo đúng quy định.

Lộ trình triển khai được ấn định rõ ràng:

• Trước ngày 30/12/2025:

Các bộ, ngành, địa phương phải chuẩn hóa dữ liệu, ban hành danh mục dữ liệu chủ chuyên ngành, dữ liệu mở và dữ liệu dùng chung.

• Trước ngày 31/12/2026: 

Toàn bộ các cơ quan trong hệ thống chính trị phải hoàn thành kết nối, chia sẻ dữ liệu thống nhất qua Nền tảng chia sẻ, điều phối dữ liệu. Từ thời điểm đó, việc khai thác, sử dụng dữ liệu sẽ diễn ra đồng bộ, phục vụ đắc lực cho chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.

5. Ý nghĩa và tác động của Nghị định 278/2025/NĐ-CP

Nghị định mới khắc phục những hạn chế trước đây trong quản lý dữ liệu công. Việc bắt buộc kết nối và chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan Nhà nước giúp:

• Tăng hiệu quả điều hành và giảm trùng lặp trong thu thập, xử lý thông tin.

• Tiết kiệm chi phí công nghệ, tối ưu nguồn lực đầu tư công.

• Nâng cao tính minh bạch, chính xác và bảo mật của dữ liệu Nhà nước.

• Thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện, tạo điều kiện để người dân và doanh nghiệp tiếp cận dịch vụ công nhanh chóng, thuận tiện.

Tóm lại, với việc ban hành Nghị định 278/2025/NĐ-CP, Chính phủ đặt nền móng vững chắc cho hạ tầng dữ liệu số thống nhất toàn quốc - nơi mọi thông tin được kết nối liền mạch, minh bạch và an toàn.

Nguyệt Nga