Đóng hưởng bảo hiểm xã hội dựa trên những nguyên tắc nào?
Theo Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn thì không phải ai nghỉ hưu sớm cũng có lợi và ngược lại, chỉ một bộ phận người lao động tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) muộn mới phải đóng tiếp 5 năm để được nhận 75% lương hưu.
Đừng tính đến lợi khi nghỉ hưu sớm
Với câu hỏi nghỉ hưu sớm, trước và sau 1/1/2018 có gì khác nhau, đại diện BHXH Việt Nam cho biết, đối với lao động nữ, 15 năm đóng BHXH sẽ được hưởng 45% lương và mỗi năm đóng BHXH thêm được cộng 3%. Nhưng sau 1/1/2018, mỗi năm đóng thêm chỉ được cộng 2%.
Với lao động nam, trước 1/1/2018, chỉ cần đóng BHXH 15 năm đã được hưởng 45% lương. Nhưng nghỉ hưu vào năm 2018 cần đóng BHXH 16 năm mới được 45% lương. Tương tự, nghỉ năm 2019 là 17 năm đóng, năm 2020 là 18 năm đóng, năm 2021 là 19 năm đóng và từ năm 2022 trở đi là 20 năm đóng.
Người lao động (NLĐ) muốn nghỉ hưu sớm, ngoài điều kiện quy định về độ tuổi, số năm đóng BHXH còn phải giám định sức khỏe. Việc ra Hội đồng Giám định y khoa để kiểm tra có suy giảm sức lao động hay không đều có quy trình, quy định cụ thể.
Không phải NLĐ cứ muốn là có thể về hưu sớm trước tuổi. Hiện nay, cơ quan BHXH đang thống kê số lượng người nghỉ hưu trước tuổi của thời điểm kết thúc quý I.2017 so với những năm trước. Tuy chưa có con số chính thức nhưng sơ bộ thì chưa có đột biến.
Ông Phạm Lương Sơn cũng đề nghị NLĐ cần cân nhắc kỹ, bởi không phải ai nghỉ hưu sớm cũng có lợi, do mỗi năm người lao động nghỉ hưu sớm sẽ bị trừ 2% lương hưu.
>>> Thực thi chính sách hỗ trợ có điều kiện và tạo thói quen cho người dân tham gia BHXH
Bảo đảm quỹ hưu trí ổn định, lâu dài
Về vấn đề thực hiện điều chỉnh tỷ lệ hưởng lương hưu theo số năm đóng BHXH sẽ có tác động như thế nào đến quỹ BHXH, ông Phạm Lương Sơn cho rằng, sẽ có tác động ít nhiều, một trong những quy định mà BHXH đang thực hiện là làm thế nào để quỹ hưu trí ổn định, bền vững lâu dài.
“Về phía cơ quan BHXH, đang tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, thực hiện giao dịch điện tử và trong tương lai không xa, NLĐ có thể tự kiểm tra về trách nhiệm đóng của mình, quyền lợi của mình và sẽ trực tiếp tham gia vào quá trình thực hiện Luật BHXH một cách hoàn thiện hơn, tích cực hơn”, ông Sơn cho biết. Một trong những nguyên lý của BHXH nói chung và chế độ hưu trí nói riêng là theo đóng - hưởng và bảo đảm sự công bằng cho những người tham gia vào quỹ BHXH.
Việt Nam hiện nay tỷ lệ đóng BHXH hưu trí đang thấp, chỉ 22% (NLĐ đóng 8% và người sử dụng lao động 14%), tuy nhiên mức hưởng hiện lên tới 75% với quá trình đóng BHXH là 25 năm đối với lao động nữ và 30 năm đối với nam. Tính ra, tỷ lệ hưởng lương của nam là 2,5%/năm đóng BHXH, nữ 3% năm. Trong khi trung bình của các nước trên thế giới, tỷ lệ hưởng chỉ có 1,7%.
Như vậy, thay đổi công thức tính là một xu thế tất yếu vừa để hoàn thiện chính sách pháp luật, vừa để hướng tới bảo đảm nguyên lý thực hiện chính sách BHXH.
