Lương hưu là gì? Đây là một trong những câu hỏi được nhiều người lao động quan tâm, đặc biệt khi họ chuẩn bị bước vào giai đoạn nghỉ hưu. Việc hiểu rõ các quy định về lương hưu, cách tính lương hưu sẽ giúp người lao động đảm bảo quyền lợi của mình trong suốt thời gian nghỉ hưu. Cùng EBH tìm hiểu thông tin chi tiết ngay trong bài viết dưới đây.

1. Lương hưu là gì?

Hưởng lương hưu là một trong những quyền lợi quan trọng của người lao động khi tham gia bảo hiểm xã hội. Vậy lương hưu là gì?

Hiểu đơn giản, lương hưu là khoản tiền trợ cấp hưu trí được trả hàng tháng cho người lao động sau khi họ đã nghỉ hưu theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội. Đây được coi là một phần trong chế độ phúc lợi xã hội mà nhà nước dành cho người lao động khi họ không còn làm việc, giúp họ trang trải chi phí sinh hoạt và duy trì mức sống tối thiểu trong giai đoạn nghỉ hưu.

Lương hưu là một khoản tiền trợ cấp thiết thực khi về già

1.1 Quy định về tuổi nghỉ hưu của người lao động

Trong điều kiện lao động bình thường, tuổi nghỉ hưu của người lao động được quy định theo Khoản 2, Điều 169, Bộ luật Lao động 2019 như sau: 

Bắt đầu từ ngày 01/1/2021, trong điều kiện lao động bình thường, tuổi nghỉ hưu của người lao động là:

• Lao động nam: 60 tuổi 03 tháng
• Lao động nữ: 55 tuổi 04 tháng

Sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2018; mỗi năm tăng thêm 04 tháng đối với lao động nữ cho đến khi đủ 60 tuổi vào năm 2035.

Cụ thể, lộ trình tuổi nghỉ hưu của người lao động được thực hiện theo bảng dưới đây: 

Bảng tính tuổi nghỉ hưu hàng năm của người lao động

Như vậy, tuổi nghỉ hưu năm 2025, đối với lao động nam là đủ 61 tuổi 03 tháng, lao động nữ là từ đủ 56 tuổi 08 tháng thì sẽ đủ tuổi về hưu. 

1.2 Điều kiện hưởng lương hưu

Theo quy định tại Điều 64, Luật BHXH năm 2024 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2025, điều kiện hưởng lương hưu đối với người lao động làm việc trong điều kiện bình thường là đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định tại Khoản 2, Điều 169 của Bộ luật Lao động và có thời gian đóng BHXH bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên.

Như vậy, khi người lao động đủ tuổi hưởng lương hưu như trên và đáp ứng đủ điều kiện hưởng lương hưu khác là đã đóng BHXH bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên thì sẽ được hưởng lương hưu.

Xem thêm: Chính sách lương hưu cho người tham gia BHXH năm 2025

2. Cách tính lương hưu hàng tháng của người tham gia BHXH bắt buộc

Từ ngày 01/7/2025, theo quy định tại Điều 66 và Điều 72, Luật Bảo hiểm xã hội 2024, mức lương hưu hàng tháng của người lao động nếu đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định tại Điều 64 của Luật này được tính theo công thức như sau: 

Lương hưu = Tỷ lệ hưởng (1) x Mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH (2)

Trong đó:

(1) Tỷ lệ hưởng lương hưu hàng tháng được xác định như sau:

Trường hợp 1: Người lao động là nữ giới

Mức lương hưu hàng tháng = 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, tương ứng với 15 năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%. Mức tối đa mà người lao động nhận được là 75%. 

Trường hợp 2: Người lao động là nam giới

Mức lương hưu hàng tháng = 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, tương ứng với 20 năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%. Mức tối đa mà người lao động nhận được là 75%. 

Lưu ý: Nếu người lao động có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm và có mức lương hưu hàng tháng bằng 40% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH quy định tại Điều 72 của Luật này tương ứng 15 năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm 1 năm đóng thì tính thêm 1%. 

(2) Xác định mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH:

Trường hợp 1: Người lao động thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định với 100% thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương này. 

- Bắt đầu tham gia BHXH trước 01/01/1995: Bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 05 năm cuối trước khi nghỉ hưu. 

- Đóng BHXH từ 01/01/1995 đến 31/12/2000: Bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 06 năm cuối trước khi nghỉ hưu.

- Đóng BHXH từ 01/01/2001 đến 31/12/2006: Tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 8 năm cuối trước khi nghỉ hưu. 

- Đóng BHXH từ 01/01/2007 đến 31/12/2015: Tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 10 năm cuối trước khi nghỉ hưu. 

- Đóng BHXH từ 01/01/2016 đến 31/12/2019: Tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 15 năm cuối trước khi nghỉ hưu. 

- Đóng BHXH từ 01/01/2020 đến 31/12/2024: Tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 20 năm cuối trước khi nghỉ hưu. 

- Đóng BHXH từ 01/01/2025 trở đi: Tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của toàn bộ thời gian đóng BHXH.

Trường hợp 2: Người lao động có toàn bộ thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định: Lúc này, tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của toàn bộ thời gian.

Trường hợp 3: Người lao động đồng thời có thời gian đóng BHXH thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, và có thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định: Trường hợp này, tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH chung của các thời gian, trong đó thời gian đóng theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định được tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH theo quy định.

Xem thêm: Mức hưởng lương hưu bảo hiểm xã hội mới nhất

Người tham gia BHXH tự nguyện hưởng lương hưu hàng tháng

3. Cách tính lương hưu hàng tháng của người tham gia BHXH tự nguyện

Theo quy định tại Điều 99, Điều 104, Luật Bảo hiểm xã hội 2024, mức hưởng lương hưu hàng tháng của người lao động đã nghỉ hưu, có tham gia đóng BHXH tự nguyện được xác định theo công thức sau: 

Mức lương hưu hằng tháng = Tỷ lệ hưởng lương hưu hàng tháng (1) x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH (2)

Trong đó:

(1) Cách xác định tỷ lệ hưởng lương hưu hàng tháng theo công thức sau:

- Đối với lao động nữ: Tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng được tính bằng 45% tương ứng với 15 năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%.

- Đối với lao động nam: Tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng được tính bằng 45% tương ứng với 20 năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%.

Trường hợp có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm, mức lương hưu hằng tháng bằng 40% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH tương ứng 15 năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 1%.

(2) Cách tính mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH:

- Mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện được tính bằng bình quân các mức thu nhập làm căn cứ đóng BHXH của toàn bộ thời gian đóng.

- Thu nhập tháng đã đóng BHXH để làm căn cứ tính mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng BHXH của người lao động được điều chỉnh trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng của từng thời kỳ theo quy định của Chính phủ.

Tóm lại, lương hưu là một khoản trợ cấp quan trọng giúp người lao động duy trì cuộc sống ổn định sau khi nghỉ hưu. Hiểu rõ lương hưu là gì và các quy định liên quan sẽ giúp độc giả chuẩn bị tốt hơn cho tương lai tài chính của mình. Bảo hiểm xã hội điện tử eBH hy vọng bài viết trên đã cung cấp nhiều thông tin hữu ích cho quý độc giả.

Nguyệt Nga