Trước kỳ họp thứ 9, Quốc hội XV, các cử tri của tỉnh Đồng Nai đã nêu ý kiến đề xuất “Thông tuyến bảo hiểm y tế” cho người cao tuổi từ 70 tuổi trở lên, áp dụng với mọi loại bệnh. Vậy đề xuất này đã nhận được phản hồi như thế nào từ Bộ Y tế?

Toàn cảnh Kỳ họp thứ 9, Quốc hội XV (Ảnh: Báo Chính phủ)

1. Đề xuất “thông tuyến BHYT” cho người từ 70 tuổi

Kiến nghị tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội XV, cử tri tỉnh Đồng Nai đã đề xuất hạ độ tuổi được hưởng chính sách thông tuyến khám chữa bệnh BHYT tại các bệnh viện tuyến tỉnh từ 80 tuổi như hiện nay xuống còn 70 tuổi với mọi loại bệnh.

Thực tế, hiện nay phần lớn người dân khi bước vào độ tuổi 70 đã có sức khỏe suy giảm, thường xuyên phải đối mặt với nhiều bệnh nền, bệnh mãn tính phức tạp như tim mạch, huyết áp, đái tháo đường... Nhu cầu được thăm khám và điều trị tại các cơ sở y tế có chuyên môn cao hơn như bệnh viện tuyến tỉnh là rất lớn và chính đáng.

Chuyên gia cũng cho biết, đối tượng người cao tuổi thường có thu nhập thấp. Việc chi trả cho mỗi lần khám chữa bệnh trái tuyến hàng trăm nghìn hoặc hàng triệu đồng sẽ là gánh nặng tài chính, đặc biệt với những người mắc bệnh mãn tính. Điều này có thể khiến người già lo lắng, suy nghĩ tiêu cực vì sợ làm gánh nặng cho người thân, hoặc có thể lo sợ và trì hoãn khám chữa bệnh dẫn đến bệnh càng nặng hơn.

Đồng thời, rào cản về thủ tục hành chính hiện nay vẫn còn gây ra không ít khó khăn. Việc phải đi lại nhiều lần để xin giấy chuyển tuyến không chỉ gây phiền hà, tốn kém thời gian, chi phí mà còn là một gánh nặng về thể chất đối với những người đã già yếu.

Do đó, việc hạ độ tuổi thông tuyến xuống 70 được đề xuất như một giải pháp cấp thiết, không chỉ giúp người cao tuổi tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng một cách thuận tiện, chủ động hơn mà còn thể hiện sự quan tâm, chăm sóc của chính sách an sinh xã hội đối với nhóm đối tượng này.

2. Bộ Y tế phản hồi ra sao về đề xuất “thông tuyến BHYT” cho người từ 70 tuổi?

Ghi nhận ý nghĩa nhân văn và sự cần thiết của đề xuất từ phía cử tri, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan đã bày tỏ quan điểm thận trọng và cho rằng việc hạ độ tuổi thông tuyến bảo hiểm y tế xuống 70 là chưa khả thi để thực hiện ở giai đoạn này. 

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan (Ảnh: Báo Sức khoẻ & Đời sống)

Theo Luật Bảo hiểm y tế năm 2024 đang được áp dụng hiện nay, người dân được hưởng 100% mức hưởng khi đi khám bệnh đúng tuyến. Trong khi đó, nếu đi khám chữa bệnh trái tuyến, người dân đi khám chữa bệnh vượt cấp (trái tuyến) tại các cơ sở khám chữa bệnh chuyên sâu phải chịu chi phí cao hơn và được hỗ trợ mức hưởng thấp hơn. 

Việc phân cấp tuyến khám chữa bệnh BHYT nhằm đảm bảo bệnh nhân được khám chữa bệnh phù hợp với điều kiện chuyên môn, kỹ thuật tại cơ sở. Lo ngại hàng đầu và lớn nhất khi áp dụng đề xuất chính là nguy cơ quá tải nghiêm trọng tại các bệnh viện cấp cơ bản và chuyên sâu. 

Nếu chính sách được áp dụng, một làn sóng bệnh nhân có thể sẽ đổ dồn về các bệnh viện lớn, gây áp lực khổng lồ lên cơ sở vật chất, trang thiết bị và đội ngũ y bác sĩ vốn đã thường xuyên trong tình trạng quá tải. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng khám chữa bệnh cho chính người cao tuổi mà còn cho tất cả các bệnh nhân khác.

Bên cạnh đó, áp lực tài chính lên Quỹ Bảo hiểm y tế là một bài toán vô cùng nan giải. Theo tính toán, nhóm người cao tuổi dù chỉ chiếm 16% nhưng chi phí khám chữa bệnh quỹ BHYT chi trả chiếm tới 50% và thường cao gấp 10 lần người trẻ. Việc mở rộng đối tượng thông tuyến sẽ khiến tổng chi của quỹ tăng vọt, tiềm ẩn nguy cơ mất cân đối thu - chi và ảnh hưởng trực tiếp đến tính bền vững lâu dài của Quỹ BHYT.

Ngoài ra, Bộ Y tế đã hướng dẫn theo Thông tư số 01/2025/TT-BYT quy định những bệnh nặng, mãn tính có thể vượt tuyến lên cấp cao hơn (cơ bản, chuyên sâu). Do đó, người mắc bệnh không phân biệt độ tuổi không cần thực hiện thủ tục xin giấy chuyển tuyến, mà vẫn hưởng 100% mức hưởng BHYT.

Theo Thông tư số 01/2025/TT-BYT, việc phân cấp chuyên môn khám chữa bệnh được quy định:

• 62 bệnh, nhóm bệnh được khám chữa bệnh tại cơ sở cấp chuyên sâu;

• 167 bệnh, nhóm bệnh được khám chữa bệnh tại cơ sở cấp cơ bản;

• 141 bệnh, nhóm bệnh được chuyển cơ sở khám chữa bệnh trong thời hạn 1 năm kể từ ngày ký phiếu chuyển (thay cho việc giấy chuyển tuyến hết giá trị sử dụng khi kết thúc năm dương lịch).

Hiện nay Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hoá dân số nhanh chóng. Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng lan: Việc đưa vào áp dụng các chính sách bảo vệ người cao tuổi cần được nghiên cứu kỹ lưỡng và đánh giá tác động về kinh tế - xã hội để đảm bảo tính bền vững của hệ thống an sinh xã hội trong thời gian tới.

Mạnh Hùng